W kolejce po słuch – Stowarzyszenie Słyszeć bez Granic apeluje do Ministra Zdrowia

Jak długo osoby głuche w Polsce muszą czekać na implant słuchu? Czym grozi zwlekanie z wymianą procesora dźwięku, który zużywa się po kilku latach, a bez którego pacjent nie może normalnie słyszeć? O poprawę sytuacji pacjentów walczy Stowarzyszenie Słyszeć bez Granic, organizator międzynarodowego sympozjum EURO-CIU poświęconego wadom słuchu i jego leczeniu, które w dniach 25-27 kwietnia odbyło się we Wrocławiu po raz pierwszy w Polsce.

To najważniejsze i największe wydarzenie dla osób niesłyszących z implantem słuchowym. Biorą w nim udział - oprócz pacjentów z rodzinami - wybitni lekarze różnych specjalizacji, przedstawiciele WHO, pedagodzy, logopedzi, pracodawcy osób niesłyszących. W czwartek przedstawiciele Stowarzyszenia Słyszeć bez Granic wystosowali list otwarty do Ministra Zdrowia z konkretnymipostulatami. Dotyczą one m.in. skrócenia kolejki pacjentów czekających na wymianę zużytego procesora dźwięku, wprowadzenia obowiązku wymiany procesora po 5 latach użytkowania i zwiększenia liczby procedur wszczepiania implantów słuchowych w Polsce (z 800 obecnie do 1500 osób rocznie) oraz zwiększenia liczby implantacji wśród seniorów. W Polsce, choć koszt implantów słuchowych i ich wszczepienia jest w całości pokrywany przez NFZ, to czas oczekiwania na zabieg często jest zbyt długi. 

- Chcemy, aby ten czas wynosił nie dłużej niż 3 miesiące od zakwalifikowania do zabiegu, niezależnie od wieku pacjenta – podkreśla Adrian Szatkowski, prezes Stowarzyszenia Słyszeć bez Granic.

Przy implantacji osoby, która nie słyszy, upływ czasu ma kluczowe znaczenie. 

- Głuchota wrodzona i jej leczenie to walka z czasem. Im wcześniej się je rozpocznie, tym większe są szanse na normalny rozwój dziecka – uważa prof. Witold Szyfter, kierownik Katedry i Kliniki Otolaryngologii i Laryngologii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniui współorganizator Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u noworodków i WOŚP.

Lekarze podają przykłady. Dziecko głuche, które zostanie zaimplantowane w wieku dopiero 4 lat, ma tylko 20 proc. szans na normalny rozwój i pójście do szkoły w terminie. W Polsce dzieci ze zdiagnozowaną wrodzoną głuchotą implantuje się na ogół w wieku 12 miesięcy. Dotyczy to zresztą również osób dorosłych, bo nie ma górnej granicy wieku przy implantacji. 

Przedstawiciele stowarzyszenia w liście do Ministra Zdrowia kładą nacisk również na problem szybszej wymiany zużytych procesorów dźwięku. – Domagamy się niezwłocznej wymiany procesorów u około 3,5 tys. pacjentów, których urządzenia mają powyżej 5 lat i zwiększenia budżetu na zlikwidowanie obecnej kolejki – mówi Adrian Szatkowski.

A to, że budżet na implantację i wymiany procesorów jest za mały, potwierdza dr Józef Mierzwiński, ordynator Oddziału Otolaryngologii Wojewódzkiego Szpitala Dziecięcego w Bydgoszczy, jeden z uczestników sympozjum.

- Nieraz musimy podejmować decyzję, czy wszczepiać pacjentowi kolejny implant, czy wymieniać zużyty procesor dźwięku na nowy, bo od lat dostajemy tyle samo środków do podziału – przyznaje dr Mierzwiński. Gdy procesor dźwięku szwankuje i pacjent przestaje słyszeć, przestaje też normalnie funkcjonować. Nie może uczyć się lub pracować. Jakub Śledź, zawodowy kierowca cierpiący na głuchotę, przyznaje, że tylko dzięki implantowi może aktywnie wykonywać swój zawód.

Na to, jak ważne jest dla rozwoju dziecka głuchego, by szybko mogło mieć kontakt słuchowy z otoczeniem, zwraca uwagę znana psycholog i terapeutka Maria Rotkiel.  

- Dla dziecka, które nagle nie słyszy, jest to doświadczenie traumatyczne. Szkody w rozwoju mogą być trudne do odrobienia, zwłaszcza w  rozwoju emocjonalnym. Choć bardzo ważne też są kwestie społeczne, m.in. utrata kontaktu z rówieśnikami – podkreśla Maria Rotkiel.

W Polsce jest ok. 10 tys. osób korzystających z implantów słuchowych, z czego połowę stanowią dzieci i młodzież, a ok. 3,5 tys. z nich jest skazana na używanie procesorów starej generacji.

Trwające Sympozjum EURO-CIU poświęcone jest szeroko rozumianej problematyce głuchoty w Europie i na świecie, najlepszych metod wykrywania wad słuchu i ich leczenia, systemu opieki nad osobami z wadą słuchu i problemie finansowania leczenia głuchoty przy pomocy implantów słuchowych.