Łożyska — wszystko, co musisz o nich wiedzieć

Łożyska to jedne z najważniejszych elementów w urządzeniach technicznych. Wiele osób nie ma jednak zbyt rozbudowanej wiedzy na ich temat. Oto wszystko, co trzeba wiedzieć o łożyskach oraz ich rodzajach.

Czym jest łożysko?

Łożysko bywa czasami określane podporą. Wszystko przez to, jaką pełni rolę. Ma ono podtrzymywać łożyskowany element maszyny lub innego urządzenia technicznego tak, by umożliwić względny ruch obrotowy lub posuwisty. Co warto wiedzieć na temat łożysk?

Przede wszystkim warto zrozumieć to, jak bardzo istotnymi elementami w maszynach i mechanizmach są łożyska. Ich obecność zmniejsza tarcie pomiędzy ruchomymi elementami tworzącymi urządzenie techniczne. Dzięki temu wydłużają ich żywotność. Dodatkowo przenoszą siły zewnętrzne działające na maszynę. Odpowiednio dobrane łożyska potrafią znacząco zwiększyć żywotność mechanizmu, a także zmniejszyć zużycie energii w trakcie jego pracy.

Rodzaje łożysk

Łożyska mają całą masę rodzajów. Podstawowy podział dzieli je na mechaniczne, hydrauliczne, magnetyczne, a także elektryczne. Zdecydowanie najpopularniejsze są łożyska mechaniczne. Dodatkowo dzieli się je na najwięcej rodzajów. Podstawowe to łożyska ślizgowe, toczne oraz sprężyste. Wśród nich wyróżniamy kolejne podtypy.

Odmiany łożysk tocznych

Największa grupa to łożyska toczne. Ich nazwa bierze się od tego, że pomiędzy dwoma pierścieniami łożyska montowane są elementy toczne. To właśnie one umożliwiają ruch pierścieni względem siebie. Łożyska toczne dzieli się najczęściej ze względu na to, jaki kształt ma element toczny.

Łożyska kulkowe

W ten sposób wyróżnia się na przykład łożyska kulkowe. W ich wnętrzu spotkamy małe kulki przenoszące obciążenia osiowe oraz promieniowe. Łożyska kulkowe to dość popularny typ, który często wykorzystywany jest w maszynach. Z tego powodu są też ustandaryzowane i wszyscy producenci korzystają ze znormalizowanego szeregu wymiarów. Więcej o łożyskach kulkowych można dowiedzieć się na stronie https://www.phumargo.pl/podkategorie/lozyska-kulkowe.

Łożyska walcowe

Kolejny podtyp łożysk tocznych to łożyska walcowe. W ich wnętrzu pomiędzy pierścieniami mocowane są elementy właśnie w kształcie walca. Są to łożyska rozłączne. Oznacza to, że nie posiadają jednej bieżni. Ten typ doskonale sprawdza się w przypadku obciążeń promieniowych. Bardzo źle radzi sobie jednak z siłami osiowymi. Niektóre typy nie mogą ich przenosić.

Łożyska igiełkowe

Często spotykane wśród łożysk tocznych są także łożyska igiełkowe. Wyróżniają je bardzo cienkie pierścienie, które są oddzielone długimi wałeczkami. Ich średnica jest niezwykle mała, skąd wzięła się nazwa łożyska. Igiełki posiadają bardzo dużą nośność, lecz są w stanie przenosić tylko obciążenia poprzeczne. Więcej o łożyskach igiełkowych dowiesz się pod adresem: https://www.phumargo.pl/podkategorie/lozyska-igielkowe.

Odmiany łożysk ślizgowych

Kolejną grupą są łożyska ślizgowe. To najprostsza grupa, gdyż wedle większości badaczy z prostych łożysk ślizgowych korzystano już w neolicie, czyli w ostatnim okresie epoki kamienia. Nie spotkamy w nich elementów tocznych, które są w ruchu. Łożyska ślizgowe dzieli się na poprzeczne oraz wzdłużne.

Z jakich materiałów produkuje się łożyska?

Łożyska produkowane są z wielu różnych materiałów. Najczęściej spotykane są tworzywa sztuczne, stal chromowa, stal nierdzewna, czy też ceramika. Spotkamy też łożyska hybrydowe. W ich wypadku korzysta się z kilku materiałów. Na przykład bieżnie produkowane są ze stali, elementy toczne z ceramiki, a koszyk z tworzywa bądź stali.

To, z jakiego materiału łożysko należy zastosować w danej sytuacji, zależy od wielu czynników. Pod uwagę bierze się to, w jakiej temperaturze pracuje mechanizm, jaka jest wilgotność powietrza i jego zanieczyszczenie, czy też rodzaj ruchu i prędkość.

Gdzie stosowane są łożyska?

Z łożysk korzysta się w praktycznie każdej dziedzinie przemysłu. Spotkamy je na przykład w motoryzacji. Samochody to rzecz dość bliska każdemu z nas, gdyż codziennie oglądamy je na drogach. W nich łożysko montowane jest w kole, gdzie wraz z piastą umożliwia wprawienie koła w ruch. Najczęściej wymienia się co kilkaset tysięcy kilometrów. Łożyska spotkamy także w skrzyniach biegów, czy też w sprzęgle.

Z łożysk intensywnie korzysta również przemysł spożywczy. Są one kluczowym elementem maszyn służących do butelkowania napojów. Z racji na swoją charakterystykę nie ma praktycznie maszyn i mechanizmów bez łożyska. To właśnie ono jest elementem, który pozwala na to, by ruch pomiędzy dwiema częściami zachodził płynnie, bez nadmiernego tarcia. Pozbycie się łożysk mogłoby sprawić, że ruch będzie niemożliwy lub znacząco przyspieszyć zużycie poszczególnych elementów maszyny, bądź mechanizmu.

Aby łożyska mogły tak długo wytrzymywać, muszą być też smarowane. W końcu nie można zapomnieć o tym, że same w sobie ograniczając tarcie, generują je w swoim wnętrzu. Dlatego najczęściej korzysta się z olejów oraz smarów, które są niezbędne do utrzymania ich w dobrym stanie. Smar pozwala maksymalnie wydłużyć żywotność łożyska.