Zmiany w zakresie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i ustalaniu podstawy wymiaru składek

Od 1 lipca br. przestają podlegać ubezpieczeniu zdrowotnemu osoby powołane, które uzyskują przychody, o których mowa w art. 13 pkt 5 lub 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i których roczne wynagrodzenie z tego tytułu nie przekracza kwoty 6.000 zł.
Dotyczy to osób:

• których przychody otrzymywane są w związku z wykonywaniem czynności związanych z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób,
• którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników i inkasentów należności publicznoprawnych, a także osób, które biorą udział w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej.

Wyżej wymienione osoby zgłoszone przed 1 lipca 2022 r., których wynagrodzenie z tego tytułu liczone od początku roku nie przekroczyło kwoty 6.000 zł powinni zostać wyrejestrowani z ubezpieczenia zdrowotnego, od tej daty.

Przykład 1
Adam został powołany do gminnej komisji ds. rozwiązywania problemów alkoholowych. Otrzymuje wynagrodzenie z tego tytułu. Do 30 czerwca 2022 r. otrzymał w sumie, od początku roku 3.900 zł. Od 1 lipca br. powinien być wyrejestrowany z ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu 22 50.

Do badania osiągnięcia limitu przychodów, od którego powstaje obowiązek ubezpieczenia tych osób uwzględnia się przychody uzyskane z tych źródeł od początku 2022 r., a nie tylko po 1 lipca 2022 r.

Obowiązek ubezpieczenia osób uzyskujących przychody, o których mowa w art. 13 pkt 5 lub 6 ustawy o PIT powstaje od dnia, w którym uzyskane od początku roku przychody z tych źródeł przekroczą wskazany limit 6.000 zł. Od tego dnia rozpoczyna bieg ogólny termin 7 dni na dokonanie zgłoszenia do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Podstawę wymiaru składki dla tych osób stanowi kwota odpowiadająca wysokości wynagrodzenia, w części przekraczającej kwotę 6.000 zł.

Przykład 2
Bożena jest sołtysem, pełni funkcję inkasenta podatku rolnego. 29 września 2022 r. jej przychody z tytułu poboru (wynagrodzenie z tego tytułu) przekroczyło 6.000 zł. Od tego dnia powinna zostać zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego z kodem 22 50.


Ponadto prokurenci zostali wprost wymienieni w przepisie ustawy zdrowotnej jako osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania.
Prokurenci oraz pozostałe osoby powołane do pełnienia funkcji, nieuzyskujące przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 5 lub 6 ustawy o PIT, np. członkowie zarządu, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu od dnia powołania do pełnienia funkcji za wynagrodzeniem, bez względu na jego wysokość. Podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne tych osób jest kwota odpowiadająca wysokości wynagrodzenia pobieranego z tego tytułu, rozumianego jako przychód określony w ustawie o PIT.

Jednocześnie w sytuacji otrzymywania wynagrodzenia z tytułu powołania od więcej niż jednego płatnika, tj. w przypadku, gdy w ramach jednego z tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego wymienionych w art. 66 ust. 1 ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie. Oznacza to, że w sytuacji wypłacania danej osobie wynagrodzenia z tytułu powołania do pełnienia funkcji, płatnik ustala obowiązek ubezpieczenia w momencie, gdy wypłacane przez niego wynagrodzenie (lub suma wynagrodzeń w przypadku powołania do pełnienia więcej niż jednej funkcji u danego płatnika) przekroczy kwotę 6.000 zł, jeśli uzyskuje przychody w rozumieniu art. 13 pkt 5 lub 6 ustawy o PIT, a w przypadku uzyskiwania przychodów z innego źródła – składka powinna być naliczana odrębnie od każdego powołania.

Wynagrodzenie otrzymywane z tytułu powołania skutkujące powstaniem obowiązku ubezpieczenia ustala się w kontekście każdego płatnika odrębnie.