Światowy Dzień Wcześniaka w USK we Wrocławiu: miejsce spotkań małych bohaterów

8 Zobacz galerię

17 listopada przypada Światowy Dzień Wsześniaka. Wydarzenie organizowane już od ponad dekady, gromadzące byłych i obecnych pacjentów Kliniki Neonatologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu (USK), ich rodziny oraz personel medyczny, stało się listopadową tradycją. W sobotę, 16 listopada szpital uniwersytecki zorganizował obchody Światowego Dnia Wcześniaka, tworząc przestrzeń do wzruszających spotkań i cennej wymiany doświadczeń. Nie zabrakło atrakcji dla najmłodszych, konsultacji medycznych oraz warsztatów. 

– Wcześniak to maleńki człowiek, który przychodzi na świat przed 37. tygodniem ciąży. Szczególną grupę stanowią dzieci urodzone skrajnie przedwcześnie – przed 32. tygodniem ciąży, czyli około dwa miesiące przed terminem – wyjaśnia prof. dr hab. Barbara Królak-Olejnik, kierownik Kliniki Neonatologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu. – To nie tylko kwestia mniejszych rozmiarów, ponieważ mówimy o pacjentach, których wszystkie narządy są niedojrzałe i wymagają specjalistycznego wsparcia medycznego. 

Statystyki pokazują rosnącą skalę zjawiska. Podczas gdy ogólny odsetek wcześniactwa utrzymuje się na poziomie 6-8 %, w ostatnich latach obserwuje się tendencję wzrostową, zbliżającą się do 10 %. Wynika to z tego, że dzieci w Polsce rodzi się coraz mniej, ale jednocześnie populacja wcześniaków w stosunku do ogólnej liczby urodzeń jest na stałym poziomie. W USK we Wrocławiu, jako ośrodku trzeciego poziomu referencyjności, odsetek ten jest jeszcze wyższy – około 15-20 % pacjentów to dzieci urodzone przedwcześnie.

– Najwyższa referencyjność oznacza, że trafia do nas bardzo dużo matek z poważnymi chorobami podstawowymi prowadzącymi do ciężkich powikłań ciąży. Problemy te często są wskazaniami medycznymi do przedwczesnego ukończenia ciąży – dodaje prof. Królak-Olejnik. 

Zdaniem specjalistów niezwykle istotne jest, żeby mały wcześniak przychodził na świat w placówce, która ma najwyższy poziom referencyjności, zarówno w obszarze położniczym, jak i neonatologicznym. Dzięki temu będzie mógł być diagnozowany, leczony, rehabilitowany i konsultowany w jednym miejscu, tam, gdzie się urodził. 

Mały człowiek wymagający wielkiej uwagi

Opieka nad wcześniakiem wymaga zaangażowania szerokiego grona specjalistów. W USK nad najmniejszymi pacjentami czuwają nie tylko neonatolodzy, ale także okuliści monitorujący rozwój wzroku pod kątem retinopatii wcześniaczej, neurolodzy oceniający dojrzałość układu nerwowego, kardiolodzy, gastroenterolodzy, dermatolodzy, nefrolodzy, alergolodzy, hematolodzy, endokrynolodzy, a czasami również chirurdzy i genetycy. 

– Żeby organizm wcześniaka wraz ze wsparciem wielu specjalistów wokół niego zgromadzonych, mógł sobie poradzić z ogromem problemów i powikłań, musi być silny i mieć dużą kompensację jako mechanizm obronny w swoim niedojrzanym ciele. W takich sytuacjach wielkiego stresu wynikającego z wcześniactwa szybciej ujawniają się rzadkie choroby metaboliczne i inne zaburzenia wikłające naturalny rozwój dziecka – tłumaczy prof. dr hab. Robert Śmigiel, kierownik Kliniki Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Metabolicznych USK. – Stąd czasem również u wcześniaków poszukuje się drugiej choroby, która ogranicza mu proces zdrowienia i wychodzenia z wcześniactwa. Wtedy właśnie do zespołu diagnostyczno-terapeutycznego skupionego wokół wcześniaka dołączają genetycy czy pediatrzy metaboliczni zlecając celowane lub szerokoprzepustowe badania metaboliczne czy molekularne. 

Dla rodziców narodziny wcześniaka oznaczają całkowitą reorganizację życia. Oprócz standardowej opieki rodzicielskiej, muszą zaangażować się w proces rehabilitacji, regularne wizyty u specjalistów i liczne badania kontrolne. Dlatego tak ważne jest wsparcie, które oferuje USK we Wrocławiu - nie tylko medyczne, ale również psychologiczne czy merytoryczne np. w zakresie organizacji pomocy socjalnej. 

– Niezwykle trudne jest zorganizowanie dnia. Żeby udało się połączyć takie zwyczajne czynności pielęgnacyjne, jeśli chodzi o wychowywanie niemowlaka z rehabilitacją. Tych wizyt u rehabilitanta, czy też innych różnego rodzaju specjalistów jest naprawdę sporo. To wypełnia większą część dnia – przyznaje pani Oliwia, mama Jana, który urodził się w 25. tygodniu ciąży. – To nie jest tylko wyzwanie czasowe ale też organizacyjne. Bo nie jest to wszystko łatwo pogodzić, a dodatkowo trzeba jeszcze sporo ćwiczeń realizować w domu. Opieka na wcześniakiem dość mocno różni się od wychowania zdrowego dziecka. 

Światowy Dzień Wcześniaka tradycją w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu

Światowy Dzień Wcześniaka w USK to przede wszystkim okazja do integracji rodzin borykających się z podobnymi wyzwaniami. 

– Rodzice chętnie wymieniają się doświadczeniami i wspierają wzajemnie. Często wracają do nas po radę czy konsultację, co świadczy o zaufaniu, jakim darzą nasz zespół – mówi dr Dorota Paluszyńska, lekarz neonatolog z Kliniki Neonatologii USK. – Światowy Dzień Wcześniaka to święto przypadające 17 listopada. My wykorzystujemy wolny dzień, dlatego spotkania odbywają się najczęściej w sobotę, poprzedzającą lub następującą po 17 listopada. Pozwala to nam nie tylko spotkać się z rodzicami i wcześniakami, które opuściły nasz szpital. Dodatkowo cieszy to, że czasami odwiedzają nas także przedstawiciele i podopieczni innych ośrodków w regionie. 

Wśród uczestników wydarzenia nie brakowało niezwykłych historii. Jak wspominają organizatorzy, w poprzednich edycjach gościli nawet osiemnastoletniego „byłego” wcześniaka, który urodził się przed    30. tygodniem ciąży z wagą poniżej kilograma. Takie przykłady dają nadzieję rodzicom, których dzieci obecnie przebywają na oddziale.

Tegoroczne obchody były wypełnione szeregiem atrakcji dostosowanych do różnych grup wiekowych. Dla starszych dzieci przygotowano zajęcia z animatorami, bezpieczne malowanie twarzy czy znikające tatuaże. Młodsze dzieci wraz z rodzicami miały okazję uczestniczyć w sesjach muzykoterapii prowadzonych przez specjalistę zatrudnionego w klinice.

Wydarzenie miało jednak nie tylko wymiar rozrywkowy. Rodzice mogli skorzystać z konsultacji z psychologiem, doradcą laktacyjnym oraz personelem pielęgniarskim. Na miejscu dostępni byli również lekarze specjalizujący się w neonatologii, pediatrii i neurologii, służący swoją wiedzą i doświadczeniem. Przeprowadzono również warsztaty z pierwszej pomocy pediatrycznej. 

– Dla naszego zespołu to niezwykle wzruszające momenty, gdy widzimy nasze „byłe maleństwa” przychodzące do nas na własnych nogach – dzieli się swoimi wrażeniami Anna Fonfara, fizjoterapeutka. – Niektóre z nich ważyły przy urodzeniu zaledwie 500-600 gramów, a dziś są energicznymi przedszkolakami czy uczniami. To najlepsze potwierdzenie, że nasza praca i starania mają sens. 

Światowy Dzień Wcześniaka w USK we Wrocławiu to nie tylko święto małych wojowników i ich rodzin, ale również wyraz uznania dla całego zespołu medycznego – lekarzy, pielęgniarek, położnych, fizjoterapeutów i psychologów, których codzienna praca przyczynia się do ratowania najmniejszych pacjentów. By podkreślić znaczenie święta wszystkich wcześniaków, stworzono międzynarodową symbolikę mającą zwracać uwagę na wyzwania, z którymi mierzą się mali pacjenci i ich rodziny. Wizerunek malutkich skarpetek na sznurku oraz fioletowe oświetlenie uznane są oficjalnie za międzynarodowy symbol Światowego Dnia Wcześniaka, ponieważ kolor fioletowy jest identyfikowany z delikatnością i wyjątkowością. USK wykorzystuje opisaną symbolikę i podkreśla ten dzień podświetlając fasadę głównego budynku szpitala przy ul. Borowskiej. Co roku dołącza do akcji również stadion Tarczyński Arena Wrocław, który podświetla fioletowym kolorem membranę obiektu.