Jakie publiczne prawo informatyczne? Propozycje Unii Metropolii Polskich

czwartek, 25.11.2021 13:56 672 0

Rozwój e-administracji stale postępuje. Ma to swoje odzwierciedlenie w ewolucji treści ustawy o informatyzacji podmiotów publicznych, która obowiązuje już ok. 15 lat. Zmienia się także otoczenie prawne innych ustaw oraz organizacyjne administracji publicznej. Dlatego czas na zmiany.
 
Konieczne jest określenie na nowo roli ww. ustawy w ekosystemie publicznego prawa informatycznego z uwzględnieniem aktualnie obowiązujących jak i nowotworzonych aktów prawa na poziomie Unii Europejskiej.
 
Obecnie osiągnięcie ambitnych celów Cyfrowej Dekady Europy w polskich warunkach, nie jest możliwe bez zwiększenia efektywności współpracy jednostek samorządu terytorialnego i administracji rządowej m.in. dlatego, że duża liczba procesów biznesowych w sektorze administracji publicznej przebiega horyzontalnie, łącząc w ich obsłudze jednostki sektora rządowego i samorządowego. Jednocześnie ramy współpracy oraz regulacji powinny uwzględniać różnice w potrzebach i potencjałach poszczególnych rodzajów jednostek samorządu terytorialnego.
 
Mając na uwadze powyższe okoliczności, a także skalę koniecznych zmian i ich oddziaływania na funkcjonowanie JST, Unia Metropolii przedstawiła propozycje zmian ustawy o informatyzacji,  ustawy o narodowych zasobie archiwalnym i archiwach, aktów wykonawczych do ww. ustaw oraz postulaty dotyczące organizacji prac nad wdrażaniem i utrzymywaniem rozwiązań informatycznych. 
 
  Postulaty generalne
1)   Nacisk na tworzenie rozwiązań teleinformatycznych, który przyświecał ustawie o informatyzacji  w pierwotnym kształcie traci na znaczeniu z uwagi na powszechne już stosowanie rozwiązań ITC, których stosowanie wymagane jest w nowych aktach prawnych lub jest identyfikowane jako niezbędne przez same jednostki administracji publicznej. Należy zastanowić się, jaką rolę powinna przyjąć nowa ustawa o informatyzacji.
W naszej ocenie ustawa o informatyzacji powinna nadal posiadać charakter ustawy „konstrukcyjnej” dla ogólnokrajowego kierunku rozwoju e-administracji, należy jednak na nowo opracować elementy o relacje pomiędzy wskazanym aktem a pozostałymi regulacjami. Widzimy w tym zakresie dużo rolę wypracowania Architektury Informacyjnej Państwa obejmującą swoim zakresem całą administrację publiczną.
 
2)   Należy zwiększyć nadzór nad interoperacyjnością. W naszej ocenie  problemy z interoperacyjnością w sektorze administracji publicznej, wynikają z braku dostatecznego nadzoru nad realizowanymi zadaniami także na poziomie centralnym. Wynikają one również z braku standardów metadanych i podstawowych procesów biznesowych dla całej administracji publicznej.
 
3)   W ślad za tworzeniem i rozwojem e-usług, w szczególności na poziomie styku usług centralnych i lokalnych należy zadbać o odpowiednie dostosowanie całego procesu do załatwiania sprawy w sposób elektroniczny. Jest to szczególnie istotne z uwagi na zdolności organizacyjne jednostek do obsługi zgłoszeń elektronicznych oraz zachowania kontroli nad tym procesem przez podmioty, które na gruncie prawa administracyjnego odpowiadają za dane oraz ostateczne zakończenie sprawy (zrealizowanie usługi).  Dużym utrudnieniem w tworzeniu tego rodzaju rozwiązań jest konieczność integracji systemów funkcjonujących w publicznych sieciach internetowych oraz takich, do których dostęp jest możliwy za pomocą sieci dedykowanych bez możliwość integracji z pozostałymi systemami.

4)    Należy zwiększyć świadomość strony administracji rządowej, dotyczącą możliwości wykorzystywania rozwiązań wypracowywanych przez organizacje międzynarodowe lub finansowania ze środków UE.[1] W szczególności opracowując standardy, mechanizmy lub opisy rozwiązań modelowych, należy dążyć do jak największego uspójnienie krajowych rozwiązań z rozwiązaniami opracowywanymi i wdrażanymi w innych krajach. Jeżeli możliwe jest wykorzystywanie konkretnych rozwiązań technicznych (np. dostępnych na Licencji publicznej UE - EUPL[2] ) - w pierwszej kolejności należy rozważać wprowadzanie tego rodzaju komponentów w budowie usług centralnych jak i samorządowych.

5)       Ważne jest wprowadzenie rozwiązań jednoznacznie pozwalających na współdzielenie wytworzonych lub zakupionych produktów ITC przez różne jednostki administracji publicznej, np. jednostka samorządu terytorialnego - jednostka samorządu terytorialnego lub jednostka samorządu terytorialnego - jednostka administracji rządowej. Konieczne jest w tym przypadku zachowanie standardów prawa autorskiego. Podjęcie działań w tym kierunku jest niezbędne dla obniżenia kosztów realizacji projektów oraz realnego wdrożenia zasady re-używalności publicznych usług online.  Analiza aktualnego stanu prawnego wskazuje, że obecnie funkcjonujące rozwiązania przewidziane w ustawie o informatyzacji są niewystarczające. 
 
6)       W pracach rządowych podkreśla się konieczność tworzenia i roli rejestrów zawierających dane referencyjne. Nie negując tych kierunków w ocenie Unii Metropolii Polskich zasada referencyjności danych nie może stać na przeszkodzie tworzenia przez jednostki samorządu terytorialnego własnych rozwiązań teleinformatycznych, usprawniających obsługę realizowanych procesów. Zasada jednego głównego źródła danych publicznych, może w sposób istotny ograniczać możliwość przetwarzania danych na potrzeby systemów lokalnych utrzymywanych przez samorządy, musi istnieć możliwość wykorzystywania tych danych w aplikacjach i systemach lokalnych. 

7)       Należy przystąpić do prac nad zmianą ustawy o ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach a także aktów wykonawczych do ww. ustawy w celu dostosowania ich do większego niż dotychczas wykorzystania narzędzi teleinformatycznych w realizacji zadań publicznych . W szczególności należy dokonać audytu stosowania oraz niezbędnym zakresie uaktualnienia rozporządzenia w sprawie instrukcji kancelaryjnej, które w niezmienione formie obowiązuje od 2011, a które obowiązane są stosować jednostki samorządu terytorialnego.

Propozycje zmian do ustawy o informatyzacji podmiotów publicznych zostały przedstawione Ministrowi Informatyzacji oraz członkom Komitetu Rady Ministrów ds. Cyfryzacji. W dniu 16 listopada 2021 r. zostały one przedstawione na posiedzeniu Zespołu Społeczeństwa Informacyjnego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu. W trakcie spotkania ustalono, że propozycje będą przedmiotem roboczych spotkań i ustaleń ze strony samorządowej w celu wypracowania ostatecznych propozycji rozwiązań, które zostaną przestawione m.in. jako stanowisko Zespołu.

Dodaj komentarz

Komentarze (0)