Kłodzko: „Dąb Pamięci” dla Marcelego Kulikowskiego, ofiary zbrodni katyńskiej, którego rodzina zamieszkała w naszych stronach

20 Zobacz galerię

Program „Katyń… ocalić od zapomnienia” zawitał do Kłodzka. To akcja, w ramach której od 15 lat niemal 22 tysięcy osób zamordowanych w 1940 roku przez NKWD i spoczywających w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni, upamiętniana jest poprzez sadzenie „Dębów Pamięci”. Jedna ofiara – jedno drzewo. W Kłodzku takiego hołdu doczekał się teraz Marceli Kulikowski.

Kim był bohater, którego uczcili uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego w Kłodzku, a poświęcony mu „Dąb Pamięci” zasadził 6 lutego Starosta Kłodzki, Maciej Awiżeń czy dyrektor Chrobrego, Marcin Klimaszewski? Losy jego i jego bliskich opisał w czasopiśmie „PrzyLĄDEK Historii” Krystian Takuridis. I za nim przytaczamy tę historię, którą oparł on wiedzy Marii Kalinowskiej, wnuczce Marcelego.

Marceli Kulikowski urodził się 30 października 1893 roku w Łapszynie pod Brzeżanami. Był synem Antoniny i Franciszka. Jego brat, Edmund, był oficerem policji we Lwowie. Po ślubie w 1921 roku Marceli i Maria z domu Bajgerowicz zamieszkali w Brzeżanach przy ul. Mickiewicza 37 [obecnie Szewczenki 37]. Marceli pracował tam jako strażnik więzienny. Para miała siedmioro dzieci: sześć córek i jedynego syna, Tadeusza. Walczył on w armii Władysław Andersa i zginął w bitwie o Piedimonte san Germano, a jest pochowany na cmentarzu na Monte Cassino [został też upamiętniony na lądeckim cmentarzu parafialnym].

Pod koniec listopada 1939 roku Marceli został aresztowany przez Sowietów. Jak wspomina jego córka, Alicja, „wieczorem przyszli do domu Rosjanie i oznajmili, że Marceli jest aresztowany. Wszystkie dzieci i rodzice byli w kuchni, siedzieli przy stole. Marceli wstał, zdjął obrączkę, wyjął z kieszeni zegarek i przekazał żonie mówiąc – Weź, może się przyda”. To był ostatni raz, gdy widzieli ojca.

Przez kilka miesięcy Marceli był przetrzymywany w więzieniu w Brzeżanach. Niestety, rodzina nie mogła się z nim zobaczyć i nie otrzymywała o nim żadnych informacji. Na początku kwietnia ktoś przyniósł karteczkę zawiniętą w bibułkę z papierosów, z informacją: „Idziemy w kierunku Kijowa”. Od tego dnia rodzina nie otrzymała już od niego żadnej wiadomości.
 Żona Marcelego z siedmiorgiem dzieci została wywieziona 13 kwietnia 1940 roku do Kazachstanu, gdzie żyli w nieludzkich warunkach.

Po zakończeniu wojny pani Maria z córkami przyjechała na tzw. Ziemie Odzyskane. Od października 1945 roku zamieszkała w Radochowie nr 90 i prowadziła gospodarstwo rolne. W październiku 1957 roku przeprowadziła się z dziećmi do Lądka-Zdroju na ul. Cichą 9. Do końca życia nie mogła mówić o zamordowanym przez NKWD mężu. Nawet zawód jej męża był znany tylko najbliższej rodzinie. Zmarła 10 lipca 1967 roku. Pochowana jest na cmentarzu parafialnym w Lądku.

Oficjalne pismo z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji dotyczące śmierci Marcelego rodzina otrzymała dopiero w 2000 roku. Marceli Kulikowski został wymieniony wśród osób awansowanych pośmiertnie na kolejne stopnie, w trakcie uroczystych obchodów w dniach 9-10 listopada 2007 roku. Jest na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej i upamiętniono go tabliczką na cmentarzu w Bykowni [Kijów-Bykownia].

W uroczystości zasadzenia „Dębu Pamięci” udział wzięła licznie przybyła rodzina ofiary stalinowskiej zbrodni, na czele z wnukami: Marią Kalinowską, Wiesławem Siwcem oraz Jerzym Skrzypczakiem.

To nie koniec akcentów „katyńskich” w Chrobrym [przypominamy, że Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej obchodzimy 13 kwietnia]. W I LO odbyła się VII edycja powiatowego konkursu „Katyń Golgota Wschodu”. Do rywalizacji przystąpiło 24 uczniów z 13 szkół powiatu kłodzkiego.

Oto wyniki:
• w kategorii szkoły podstawowe:
– I miejsce: Zuzanna Płaskonka z Samorządowej Szkoły Podstawowej w Międzylesiu;
– II miejsce: Krzysztof Andrzejczak ze Szkoły Podstawowej  n1 w im. Janusza Korczaka w Lądku-Zdroju;
– III miejsce: Lena Koziarzewska z Samorządowej Szkoły Podstawowej w Międzylesiu;
– I wyróżnienie: Adrian Bartoszuk ze Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi w Szalejowie Górnym;
– II wyróżnienie: Natan Kilian ze Szkoły Podstawowej nr 1 im. Józefa Bema w Bystrzycy Kłodzkiej.
• w kategorii szkoły średnie:
– I miejsce: Amelia Felusiak z Liceum Ogólnokształcącego w Zespole Szkół Społecznych w Kłodzku;
– II miejsce: Bogdan Berger z Liceum Ogólnokształcącego im. Andrzeja Zawady w Lądku-Zdroju;
– III miejsce: Natalia Chruściel z I Liceum Ogólnokształcącego im. Powstańców Śląskich w Bystrzycy Kłodzkiej;
– I wyróżnienie: Bartosz Wędziński z Liceum Ogólnokształcącego im. Andrzeja Zawady w Lądku-Zdroju;
– II wyróżnienie: Wiktoria Osicka z I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego w Kłodzku.

Pozostałe szkoły uczestniczące w Konkursie to: Noworudzka Szkoła Techniczna, Dolnośląski Zespół Szkół w Bożkowie, Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące „Medical” w Kłodzku, Szkoła Podstawowa nr 3 im. kpt. Stanisława Betleja w Kłodzku, Szkoła Podstawowa w ZSS w Kłodzku. [-]