Twórczyni Znaku Rodła

Książka o twórczyni Znaku Rodła

Autor - Tomasz Lissowski

 27 sierpnia 1922 roku w Berlinie został założony Związek Polaków w Niemczech. Celem organizacji było reprezentowanie prawne Polaków - obywateli niemieckich polskiej narodowości lub pochodzenia i polskich stowarzyszeń wobec władz niemieckich.

Rodło powstało po przejęciu przez Adolfa Hitlera władzy w Niemczech. Naziści w ramach likwidacji struktury organizacyjnej Republiki Weimarskiej zmieniali także symbolikę wszystkich niemieckich organizacji i instytucji. Godłem państwowym Niemiec stała się swastyka. Wprowadzenie tej zewnętrznej symboliki naziści wymagali od wszystkich działających w III Rzeszy organizacji politycznych, kulturalnych i społecznych. Naziści zakazali jednocześnie używania innych symboli z wyjątkiem tych, które sami proponowali. Obowiązywał także pruski zakaz używania przez Polaków w Niemczech znaku Orła Białego. Związek Polaków w Niemczech stanął wobec problemu zaakceptowania nazistowskiej symboliki. W ocenie zarządu organizacji, akceptacja ta byłaby zgodą na totalną germanizację Związku oraz utratę jej polskiego charakteru. Dlatego też z inspiracji dr Jana Kaczmarka działacze organizacji postanowili utworzyć znak, który umożliwi obejście wszystkich zakazów, a jednocześnie będzie podkreślał narodowy charakter organizacji. W ten sposób, dzięki współpracy i inwencji wielu członków Związku Polaków w Niemczech, powstało Rodło przedstawiające bieg Wisły i zewnętrznie wyglądające jak pół zmodyfikowanej swastyki, a jednocześnie nią niebędące. W ten sprytny sposób Polacy w Niemczech uniknęli przyjęcia symboliki nazistowskiej. W rzeczywistości bowiem, pozornie podobny znak oznaczał łączność Polaków z macierzą i był przeciwstawiany swastyce.

               Związek Polaków w Niemczech podkreślał swe przywiązanie do religii katolickiej. Patronką mniejszości polskiej w Niemczech, „Polaków spod znaku Rodła" była Matka Boska Radosna. Rodło to Polska, symbol łączności z Macierzą.

                Rodło zostało zaprojektowane przez Janinę Kłopocką i w 1932 roku, zostało uznane jako znak Związku Polaków w Niemczech. Od tego czasu było polskim znakiem narodowym. Autorka przedstawiła biały znak na czerwonym tle, kojarzący się także ze znakiem herbów polskich. Znak ten symbolizował stylizowany bieg Wisły z zaznaczonym stołecznym królewskim miastem Krakowem jako kolebką polskiej kultury i symbolem trwania oraz ciągłości Państwa Polskiego.                 

Przyjęcie Rodła jako swojego znaku stało się koniecznością dla Polaków, obywateli III Rzeszy Niemieckiej z chwilą, gdy został zakazany pruskim prawem tradycyjny Biały Orzeł – godło Odrodzonego Państwa Polskiego. Rodło nie było i nie jest ani herbem, ani godłem, ale znakiem łączności z całym Narodem Polskim i jego duszą. Wtedy było symbolem wszystkich walczących Polaków w Niemczech w latach międzywojennych oraz ich łączności z całym Narodem Polskim. Rodło jak wykazała historia, stało się nieśmiertelne i niezniszczalne. Dzisiaj może stać się znakiem wszystkich Polaków na obczyźnie, ale przede wszystkim znakiem Narodu Polskiego.

6 marca 1938 roku podczas I Kongresu Związku Polaków w Niemczech , który odbył się w Teatrze Ludowym w Berlinie, ogłoszono Pięć Prawd Związku  Polaków w Niemczech:

1. Jesteśmy Polakami

2. Wiara ojców naszych jest wiarą naszych dzieci

3. Polak Polakowi bratem

4. Co dzień Polak narodowi służy

5. Polska matką naszą, nie wolno mówić o matce źle.

W Kongresie wzięło udział 5 tys. delegatów.             

27 września 2014 roku w Koźminie Wielkopolskim (miejsce urodzenia Janiny Kłopockiej), odbyła się uroczystość poświęcona 110 rocznicy urodzin Janiny Kłopockiej, twórczyni Rodła.  Jej organizatorami byli burmistr Miasta i Gminy Koźmina Wielkopolskiego Maciej Bratborski oraz Stowarzyszenie Rodu Kłopockich im. Janiny Kłopockiej. Odsłonięto tablicę pamiątkową.

Uroczystość była połączona z promocją książki o autorce Rodła, w której biografię Janiny Kłopockiej połączono z zaprezentowaniem jej prac plastycznych tworzonych głównie techniką drzeworytu, linorytu i suchej igły.

Czytelnicy otrzymują historię, która jest mało znana w naszym środowisku, gdzie większość osób ma swoje korzenie  za wschodnią granicą a ich rodziny doznały prześladowań głownie ze strony sowieckiej. Warto więc zapoznać się z historią zakorzenioną w „Golgocie Zachodu”

Książka jest dostępna w Bibliotece Pedagogicznej w Ząbkowicach Śląskich oraz poprzez Stowarzyszenie Rodu Kłopockich www.klopocki.eu