Pokryta złotem korona wróciła nad wejście do Książa

14 Zobacz galerię

Po pięćdziesięciu latach na ponad dwustuletni małżeński kartusz herbowy zdobiący główne wejście do Książa powróciła odtworzona korona hrabiowska. Do początku lat 70-tych ubiegłego stulecia wieńczyła połączone herby hrabiego Jana Henryka VI von Hochberga i jego żony, księżniczki Anny Pszczyńskiej. Wykonana z giętej blachy miedzianej korona pokryta jest płatkami szczerego złota.

Herb upamiętnia jedno z najważniejszych małżeństw w rodzie Hochbergów czyli mariaż hrabiego Jana Henryka VI von Hochberga, barona na Książu z dziedziczką Księstwa Pszczyńskiego, księżniczka Anna Aemilią von Anhalt-Köthen-Pless na Górnym Śląsku z 1791 roku. Dzięki temu małżeństwu Hochbergowie uzyskali dziedziczny tytuł książąt von Pless i w konsekwencji stali się jedną z najbogatszych rodzin Europy.

-Z analizy materiału ikonograficznego wynika, że korona zniknęła z nad głównego wejścia do zamku w okresie między 1969, a 1972 rokiem. W tamtych czasach symbole kojarzone z arystokracją były często usuwane, a nawet niszczone w imię źle pojętej poprawności politycznej. Zniszczenie korony rangowej w czasach komunistycznych symbolizowało nie tylko brak szacunku dla dziedzictwa, ale także próbę wymazania historycznej tożsamości regionu. Powrót tzw. korony rangowej ma więc symboliczne znaczenie i jest chwilą historyczną dla naszego Zamku – wyjaśnia rzecznik prasowy Książa, Mateusz Mykytyszyn.

Odtworzenie korony poprzedzone było kompleksową kwerendą archiwalną, analizą heraldyczną i odbyło się pod nadzorem konserwatora zabytków. Okazało się, że korona jest jeszcze dobrze widoczna na fotografiach z 1968 roku z planu zdjęciowego filmu „Hrabina Cosel”, a nie ma jej już na pocztówkach z 1972 roku.

Przywrócony symbol nie tylko odzwierciedla bogatą historię rodu Hochbergów, którzy władali Książem w latach 1509-1944, ale także stanowi ważny krok w kierunku uczciwego mówienia o dziedzictwie historycznym, materialnym  i kulturowym Dolnego Śląska.

Korona rangowa

Heraldyczna oznaka godności nosiciela herbu umieszczana nad tarczą z hełmem (lub bez), godłem herbowym, monogramem lub inicjałami; jej forma jest zależna od okresu historycznego i kraju. Tradycja oznaczania opraw ksiąg k. r. nad herbem kształtowała się od XIV w., by rozkwitnąć w Italii 2 poł. XV w., a pod jej wpływem w całej Europie łacińskiej (od XVII-XVIII także w Rosji). Była stosowana głównie w superekslibrisach, jako element kompletnego lub zredukowanego herbu, bądź jako zwieńczenie monogramu. Szczególną rolę identyfikacyjną i dekoracyjną odgrywała w superekslibrisach inicjałowych, typowych dla XIX w. Od 2 poł. XX w. jej znaczenie w introligatorstwie (podobnie jak superekslibrisów herbowych) systematycznie maleje. W okresie nowożytnym ukształtował się podział na: k. cesarską i k. królewską – z kabłąkami (pałąkami) wychodzącymi z obręczy i zwieńczonymi jabłkiem królewskim lub samym krzyżem; mitrę książęcą – z obręczą gronostajową i aksamitną czapką w kształcie korony zakończoną krzyżem; hrabiowską – obręcz z 9 pałeczkami zakończonymi perłami; baronowską – obręcz z 7 pałeczkami z perłami; margrabiowską – obręcz z fleuronami (kwiatonami) oddzielonymi pałeczkami z 3 perłami; oraz szlachecką – obręcz z fleuronami oddzielonymi pałeczkami z pojedynczą perłą; skomplikowaną typologię k. r. wypracowano w krajach zachodnioeuropejskich (zwłaszcza we Francji, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii); kościelnymi odpowiednikami świeckich k.-n r.-ch są: tiara, infuła, oraz kapelusz (kardynalski, arcybiskupi, itd.) wraz z towarzyszącymi insygniami (m.in. krzyż arcybiskupi, pastorał); w heraldyce miejskiej niekiedy stosowana jest tzw. corona muralis.