Największy projekt infrastruktury w histori Muzeum Kolejnictwa na Śląsku rozpoczęty!

Wiosną 2020 r. w Muzeum Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej rozpoczął się największy projekt infrastrukturalny w historii Muzeum, realizowany w ramach Programu Współpracy Transgranicznej INTERREG V-A Republika Czeska-Polska 2014-2020. Jesienią 2023 projekt zostanie zakończony a jego efekty zostaną oficjalnie zaprezentowane na Festiwalu Zabytków Techniki, który odbędzie się w dniach 22.09.2023 - 24.09.2023 m.in. w Muzeum Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej.

Pierwsze próby pozyskania środków europejskich na remont i modernizację zabytkowych obiektów na terenie Muzeum Kolejnictwa i w obrębie stacji kolejowej w Jaworzynie Ślaskiej, podejmowane były dwukrotnie od 2014 r. Od samego początku partnerem Muzeum Kolejnictwa było czeskie Muzeum Starych Maszyn w Žamberku. Wreszcie wiosną 2020 r. nastąpił przełom i wspólny, polsko-czeski, projekt pod nazwą “Zabytki przemysłowe pogranicza otwierają swoje podwoje dla zwiedzających” uzyskał akceptację i został wybrany do realizacji.

Po stronie polskiej prace zaplanowane prace obejmowały remonty zabytkowych obiektów kolejowych znajdujących się w Jaworzynie Śląskiej w dwóch lokalizacjach - na terenie Muzeum Kolejnictwa na Śląsku oraz w obrębie stacji kolejowej Jaworzyna Śląska.

W Muzeum odbudowany został budynek zapadni kolejowej, unikatowej budowli której początki sięgają 1914 roku. W budynku zapadni znajduje się winda śrubowa zabudowana w tory. Umożliwia ona opuszczanie elementów pojazdów kolejowych (np. zestawów kołowych) bez konieczności podnoszenia całego pojazdu. W latach 70-tych XX wieku zapadnia została częściowo rozebrana, wykonana została nowa, stalowa konstrukcja. Modernizacja nie została jednak nigdy zakończona w efekcie czego obiekt nie pełni swojej funkcji. Dzięki środkom z projektu INTERREG wykonana została całkowita zabudowa konstrukcji, nowe instalacje, posadzki. Muzeum Kolejnictwa zyskało w ten sposób nowy budynek warsztatowy, w którym poddawać będzie można naprawą pojazdy kolejowe mierzące nawet 25 metrów. Prace prowadzone były również przy zabytkowej parowozowni wachlarzowej z 1909 r. i obejmowały m.in. częściowy remont dachu i konserwację wrót i okien oraz wykonanie nowej instalacji elektrycznej, w tym oświetlenia. Dzięki tym pracom stworzona została przestrzeń, w której w bezpieczny sposób prezentowane są najcenniejsze eksponaty z kolekcji Muzeum - m.in. zabytkowy polski parowóz Pt31-49 z 1938 r. czy lokomotywa TKh2-12, z 1890 r. - najstarszy parowóz w kolekcji muzeum.

Równolegle prace prowadzone były w obrębie stacji kolejowej Jaworzyna Śląska. W pierwszym etapie realizowany był remont zabytkowej wieży wodnej, tzw. grzybka z ok. 1900 r. W ramach prac wykonano nowy dach oraz czyszczenie i tynkowanie zbiornika i trzonu wieży. W bezpośrednim sąsiedztwie wieży znajduje się fragment najstarszej wagonowni w Polsce, tzn. miejsca służącego obsłudze i naprawie wagonów kolejowych. Historia budynku zaczyna się w 1843 r., wraz z otwarciem linii kolejowej Wrocław - Jaworzyna Śl. - Świebodzice. Od lat 70-tych XX wieku budynek wykorzystywany był jako siedziba kolejowej szkoły zawodowej i został przebudowany. W latach 90-tych wraz z likwidacją szkoły zaczął popadać w ruinę. Prace obejmowały remont dachu, fasad i wnętrza budynku. Docelowo, w sercu stacji kolejowej, znajdować będzie się nowe Centrum Obsługi Turystów Muzeum Kolejnictwa, ale także muzealne archiwum i biblioteka.

Po ponad 3 latach prac na wrzesień 2023 r. zaplanowaliśmy oficjalną prezentację obiektów i efektów realizacji projektu w ramach Programu Współpracy Transgranicznej INTERREG V-A Republika Czeska-Polska 2014-2020. Zapraszamy w dniach 22.09.2023 r. - 24.09.2023 r. na Festiwal Zabytków Techniki, w ramach którego odbędzie się m.in. X Gala Parowozów, największe spotkanie zabytkowych lokomotyw parowych na pograniczu polsko-czesko-niemieckim, która po ponad 2 przerwie wraca do harmonogramu największych wydarzeń kolejowych w Polsce.