Nowości w ZUS dla przedsiębiorców i świadczeniobiorców

1. Składka zdrowotna na nowych zasadach

Polski Ład wprowadził od 1 stycznia 2022 r. zmiany w zakresie ustalania składki na ubezpieczenie

zdrowotne. Najważniejsze z nich dotyczą zasad ustalania podstawy wymiaru składki na

ubezpieczenie zdrowotne za osoby prowadzące pozarolniczą działalności.

Dla osób prowadzących działalność gospodarczą podstawa ta została uzależniona od stosowanej

formy opodatkowania i wysokości przychodów z tej działalności. Zmiana zasad ustalania podstawy

wymiaru składki.

Przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych (skala podatkowa lub podatek liniowy)

Składka jest opłacana od podstawy wymiaru, którą stanowi dochód z działalności gospodarczej.

Wprowadzono instytucję rocznej podstawy wymiaru i składki rocznej.

Wysokość składki dla przedsiębiorców stosujących podatek liniowy została obniżona do 4,9%.

Wprowadzono regulacje określające minimalną wysokość składki miesięcznej oraz rocznej.

Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

Składka jest opłacana od podstawy wymiaru, którą stanowi kwota 60%, 100% lub 180%

przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale poprzedniego

roku, włącznie z wypłatami z zysku. Wysokość podstawy uzależniona jest od wysokości

uzyskiwanych przychodów z działalności gospodarczej.

Najniższa podstawa dotyczy osób, których przychody nie przekroczą 60 tys. zł, a najwyższa w

przypadku przekroczenia 300 tys. zł w trakcie roku. Dla tej grupy również wprowadzono instytucję

rocznej podstawy wymiaru i składki rocznej.

Przedsiębiorcy stosujący kartę podatkową

Składka jest opłacana od podstawy wymiaru, którą stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia za

pracę. Brak instytucji rocznej podstawy wymiaru i składki rocznej.

Pozostałe osoby prowadzące pozarolniczą działalność, które nie są przedsiębiorcami oraz osoby

współpracujące

Składka jest opłacana od podstawy wymiaru, którą stanowi kwota 100% przeciętnego miesięcznego

wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale poprzedniego roku, włącznie z wypłatami

z zysku. Brak instytucji rocznej podstawy wymiaru i składki rocznej.

Objęcie obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy

aktu powołania, które pobierają z tego tytułu wynagrodzenie

Zmiana zasad obniżania składki na ubezpieczenie zdrowotne do kwoty zaliczki na podatek

Obniżenie następuje do kwoty odpowiadającej kwocie zaliczki na podatek dochodowy, obliczanej

zgodnie z przepisami obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r., a nie do kwoty faktycznej zaliczki

za dany miesiąc.

2. Zmiany dotyczące przesyłania dokumentów i opłacania składek

Za okres od stycznia 2022 r.:

obowiązują następujące terminy przekazywania dokumentów rozliczeniowych i opłacania

składek:

do 5. dnia następnego miesiąca – dla jednostek i zakładów budżetowych

do 15. dnia następnego miesiąca - dla płatników posiadających osobowość prawną

do 20. dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników składek

osoby prowadzące działalność gospodarczą, opłacające składki na własne ubezpieczenia lub

osoby w nimi współpracujące mają obowiązek comiesięcznego przekazywania dokumentów

rozliczeniowych do ZUS.

Zwolnieni z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych są: duchowni, osoby

składające dokumenty za nianie oraz osoby, które podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu

emerytalnemu i rentowemu na podstawie art. 7 ustawy o sus.

2. Zmiany w zasiłku chorobowym

Wraz ze zmianą roku w życie weszły przepisy, które wprowadzają kilka zmian w zasiłku

chorobowym. Od 1 stycznia zmieniły się zasady liczenia długości „chorobowego”. Obecnie, bez

względu na rodzaj choroby, sumują się wszystkie zwolnienia lekarskie, jeśli nie wystąpi pomiędzy

nimi przerwa przekraczająca 60 dni.

Zasiłek chorobowy osoba ubezpieczona może otrzymywać w ciągu roku nie dłużnej niż przez 182 dni

albo 270 – gdy niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą lub przypada w trakcie ciąży.

Do końca ubiegłego roku ulegały zsumowaniu te nasze zwolnienia lekarskie, które pacjent dostawał

na tą samą chorobę, czyli była to tzw. kontynuacja leczenia. Inaczej było przy różnych chorobach

czyli gdy eZLA było wystawiane przez lekarza na inną jednostkę chorobową – okres zasiłkowy

naliczany był na nowo. Obecnie nie ma znaczenia, na co chorujemy gdyż wszystkie zwolnienia,

pomiędzy, którymi nie ma przerwy 60 dni sumują się do wyczerpania rocznego.

Osoba, która wykorzysta całe 182 dni zasiłku chorobowego i nadal będzie niezdolna do pracy,

będzie mogła - tak jak obecnie, wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne na maksymalnie 12 miesięcy.

Przysługuje ono maksymalnie przez rok osobie, która dalej choruje, jednak rokuje odzyskanie

zdolności do pracy w wyniku dalszego leczenia lub rehabilitacji.

Nowelizacja ustawy doprecyzowała także przepisy dotyczące nieprawidłowego korzystania ze

zwolnień lekarskich. Ustawa nie pozostawia żadnych wątpliwości, że osoba, która pracowała w

czasie zwolnienia lekarskiego zamiast się leczyć, musi zwrócić nienależnie pobrany zasiłek

chorobowy. Taka zasada już wcześniej funkcjonowała, ale teraz jest wpisana do ustawy.

W ustawie zostały też zawarte kwestie związane z przekazywaniem informacji do ZUS. Od 1 stycznia

2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest uprawniony do pozyskiwania danych i informacji w

zakresie niezbędnym do ustalenia prawa do zasiłków, ich wysokości, podstawy wymiaru oraz do ich

wypłat od ubezpieczonych oraz płatników składek.

Nowy przepis ma być skutecznym narzędziem, który przyczyni się do pozyskiwania od płatników

składek i ubezpieczonych danych koniecznych do przyznania prawa i wypłaty „chorobowego” bądź

ich weryfikacji. Chodzi na przykład o sytuacje, kiedy choruje osoba zatrudniona u dwóch

pracodawców. ZUS będzie mógł pozyskać informacje, czy ktoś wykorzystując zwolnienie lekarskie w

jednej firmie, nie pracował w tym samym czasie u drugiego pracodawcy.

BEZPŁATNE SZKOLENIA (obowiązują zapisy)

1. 27 stycznia 2022 - godz. 10:00 ZUS Oddział w Wałbrzychu „Zmiany w rozliczeniu składek

oraz sporządzaniu dokumentów ubezpieczeniowych w świetle Polskiego Ładu” oraz

Urząd Skarbowy w Wałbrzychu - „Polski Ład – zmiany w podatku dochodowym od osób

fizycznych”.

ZAPISY: Szkolenia_OKK_Walbrzych@zus.pl

2. 11 lutego 2022 ZUS Oddział w Wałbrzychu:

- " Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ze

szczególnym uwzględnieniem zmian legislacyjnych, które weszły w życie 1.01.2022 r.

- „Zmiany w rozliczeniu składek oraz sporządzaniu dokumentów ubezpieczeniowych w

świetle Polskiego Ładu”Urząd Skarbowy w Wałbrzychu - „Polski Ład – zmiany w podatku

dochodowym od osób fizycznych”.

ZAPISY: Szkolenia_OKK_Walbrzych@zus.pl

3. Zwrot Podatku

Te osoby, które dostały w styczniu zaniżone wypłaty rent i emerytur a ich wysokość mieści się w

przedziale 4920 zł -12800 zł, od lutego 2022r. będą miały wyliczoną zaliczkę na podatek wg zasad

obowiązujących na ostatni dzień ubiegłego roku. Wraz z wypłatą w lutym dostaną również zwrot

nadpłaconej zaliczki za styczeń tego roku.

W naszym regionie zwrot dotyczy 36 tys. osób. Kwota zwrotu to 3,9 mln złotych. Informacja o

wysokości zwrotu będzie zamieszczona na przekazie i przelewie. W całej Polsce zwrot dostanie

429 963 osób. Najwięcej w województwie śląskim – 133 tys. osób, na łączną kwotę 12,3 mln zł., oraz

mazowieckim – 73 tys. osób, na łączną kwotę 7,5 mln zł.

Na Dolnym Śląsku zwrot nadpłaconego podatku dotyczy 36,1 tys. Dolnoślązaków, w tym 13,1 tys.

klientów wrocławskiego oddziału ZUS, 9,5 tys. wałbrzyskiego oraz 13,6 legnickiego.

Żeby dostać zwrot nie trzeba składać żadnych wniosków gdyż zostanie on naliczony i wypłacony

razem z wypłatą lutową.

4. RKO - 12 tysięcy na dziecko (Rodzinny kapitał opiekuńczy)

Zaledwie 12 minut średnio trwa wypełnienie wniosku na Platformie Usług Elektronicznych (PUE

ZUS) o Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO). W ramach programu rodzice dzieci mogą otrzymać

maksymalnie 12 tys. złotych na dziecko. Na Dolnym Śląsku wpłynęło do tej pory 25,6 tys.

wniosków od rodziców.

Od 1 stycznia można składać do ZUS elektroniczne wnioski o wypłatę rodzinnego kapitału

opiekuńczego. Nowe świadczenie przysługuje na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie, od

ukończenia 12. do 35. miesiąca życia. Według szacunków ZUS w styczniu wniosków może być w

całym kraju nawet 400 tys. Wnioski o RKO można składać całą dobę przez siedem dni w tygodniu.

Pieniądze w ramach RKO mogą być wypłacane w miesięcznych częściach – po 500 zł przez dwa lata

lub po 1000 zł miesięcznie przez rok, w zależności od wyboru rodzica. Wsparcie jest niezależne od

dochodów rodziny, a środki nie są opodatkowane.

Wnioski można składać za pośrednictwem portalu Empatia, PUE ZUS lub bankowości elektronicznej.

Przyznaniem i wypłatą świadczenia zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Rodzice, którzy mają wątpliwości dotyczące programu mogą napisać maila do ZUS, skorzystać ze

specjalnej infolinii 22-290-55-00 lub umówić się na e-wizytę. W placówkach ZUS wypełnić wniosek

o świadczenia pomogą również sami pracownicy ZUS.

5. 500+ z ZUS

Wnioski o wypłatę z programu „Rodzina 500 plus” na kolejny okres świadczeniowy - od 1 czerwca

2022 r. do 31 maja 2023 r. - można przesyłać do ZUS dopiero od 1 lutego 2022 r. Od początku

stycznia ZUS przyjmuje wnioski jedynie na nowo narodzone dzieci.

Zgodnie z przepisami rodzice, którym urodziło się dziecko mają 3 miesiące na złożenie wniosku o

środki z programu „Rodzina 500 plus”. Jeżeli zrobią to w ciągu 3 miesięcy od dnia narodzin

otrzymają pieniądze z wyrównaniem.

W nieco innej sytuacją są rodzice, którzy już dostają pieniądze z programu 500 plus.

Takie osoby nie muszą się śpieszyć ze złożeniem wniosku. Jeżeli chcą dostawać pieniądze dalej tzn.

od 1 czerwca 2022 roku do 31 maja 2023 roku - wniosek mogą wniosek dopiero w lutym. Przed 1

lutego nie będzie takiej możliwości.

Rodzic, który składa wniosek na nowonarodzone dziecko w lutym 2022 r. może złożyć od razu dwa

wnioski na dwa okresy świadczeniowe, ten trwający do 31 maja 2022 r. i na okres trwający od 1

czerwca 2022 r. do 31 maja 2023 r.

Wnioski o przyznanie 500 plus od 1 stycznia przyszłego roku będzie można przesyłać tylko drogą

elektroniczną przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, bankowość elektroniczną i portal

Empatia. Środki z programu będą wypłacane tylko bezgotówkowo na wskazany przez wnioskodawcę

numer rachunku bankowego. Ważna zmiana ustawy dotyczy sposobu prowadzenia postępowań w

sprawie świadczenia wychowawczego - pisma, informacje i decyzje będą przekazywane w formie

elektronicznej za pośrednictwem PUE ZUS.

W przypadki, gdy na PUE ZUS pojawi się ważna informacja dotycząca 500 plus rodzice otrzymają

powiadomienie na maila lub sms. Stopniowe przejęcie realizacji programu Rodzina 500 plus przez

ZUS oznacza, że gminy będą kontynuowały wypłaty świadczeń do końca okresu, na jaki je przyznały,

czyli do końca maja 2022 r.

6. Żłobkowe

Do 400 zł miesięcznie na dziecko, które chodzi do żłobka, klubu dziecięcego lub do dziennego

opiekuna. ZUS będzie przyjmował wnioski od 1 kwietnia 2022 roku. Pieniądze wypłaci z

wyrównaniem od stycznia.

Dofinansowanie będzie wynosiło maksymalnie 400 zł miesięcznie na dziecko w żłobku, klubie

dziecięcym lub u dziennego opiekuna, ale nie więcej niż wysokość faktycznej opłaty ponoszonej

przez rodziców za dany miesiąc. Nie będzie obowiązywało kryterium dochodowe.

Dofinansowanie do pobytu dziecka będzie płacone bezpośrednio placówce zajmującej się dzieckiem

a nie na konto rodzica. Dofinansowanie dotyczyć będzie dzieci, które nie będą objęte rodzinnym

kapitałem opiekuńczym (RKO), czyli np. pierwszego lub jedynego dziecka w rodzinie.

Mogą z niego skorzystać też rodzice na drugie lub kolejne dziecko w rodzinie, ale tylko za czas, w

którym dziecko uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego lub do dziennego opiekuna, w którym nie

przysługuje rodzinny kapitał opiekuńczy (np. uczęszczanie do żłobka przed 12 miesiącem życia

dziecka).

Dofinansowanie dotyczy opłat za samo chodzenie np. do żłobka, ale nie obejmuje opłat za

wyżywienie. Tzw. „żłobkowe” to program, który będzie obowiązywał od 1 kwietnia 2022 r.

Dofinansowanie przysługiwać będzie jednak z wyrównaniem od 1 stycznia 2022 r., jeżeli dziecko w

styczniu i kolejnych miesiącach uczęszczało do żłobka, klubu dziecięcego lub do dziennego

Więcej: www.zus.pl