Rusza budowa Centrum Historii Zajezdnia przy Grabiszyńskiej

W piątek, 10 kwietnia, ruszają pierwsze prace budowalne przy Centrum Historii Zajezdnia (w miejscu zajezdni autobusowej przy Grabiszyńskiej).

Symbolem centrum w zajezdni ma być zabytkowy autobus Jelcz 043 zwany "Ogórkiem", a pierwsi zwiedzający pojawią się już w sierpniu 2016 roku.

Za merytoryczną część projektu odpowiada Ośrodek Pamięć i Przyszłość, a za budowę muzeum firma Inter System.

W Centrum Historii Zajezdnia zaprezentowana zostanie najnowsza historia Wrocławia od roku 1945 do współczesności. 

W muzeum mieścić się będą ekspozycje, przedstawiające historię przesiedlenia ludności z Kresów, pojednania polsko-niemieckiego czy wydarzeń związanych z wrocławską Solidarnością. Zespół budynków zostanie zrewitalizowany i zaadaptowany na cele kulturalne. Hala zajezdni będzie przebudowana do celów muzealno- wystawienniczych, a budynek administracyjny przystosowany do tego, by prowadzić w nim działalność kulturalną i centrum dokumentacyjne. Ponadto zakupiony zostanie sprzęt do digitalizacji.

Docelowo na projekt będą się składać elementy powiązane ze sobą przestrzennie i funkcjonalnie:

Obecna hala zajezdni, która po remoncie i zmianie funkcji obiektu stanowić będzie halę wystawienniczą. W budynku znajdą się następujące strefy:

Strefa wystawy głównej

Będzie to centrum życia placówki. Wystawa w sposób syntetyczny prezentuje przesłanie historyczne (powojenną historię Wrocławia wraz z kontekstami i wymiarem międzynarodowym), najważniejsze obiekty i materiały. Będzie zorganizowana z wykorzystaniem najnowszych technik ekspozycyjnych oraz koncepcji wystawienniczych. To jest ta strefa, do której bilet jest tani, którą zwiedza się ok. 1,5 godziny. Ekspozycja będzie w pewnym tylko stopniu niezmienna – będziemy starali się raz do roku dać zwiedzającym coś nowego (nowy obiekt, multimedium, aplikacje na telefon itp.). Zakładamy, że raz na 3–5 lat wystawa główna będzie kompleksowo przebudowana.

Strefa projektów i wystaw czasowych (możliwy podział strefy na dwie mniejsze za pomocą demontowanej ścianki). 

Kilka razy do roku prezentowana będzie nowa wystawa. W tej strefie wystawy będą tematyczne i czasowe. Ekspozycje czasowe będą różne – i będą też adresowane do różnych grup odbiorców. Będą wystawy poświęcone dużym zakładom pracy, ale też np. może być wystawa saturatorów z lat 80 z możliwością degustacji. Raz na jakiś czas wystawa monograficzna np. o żołnierzach AK na Dolnym Śląsku, a potem – mniej poważnie – wystawa o tym, jak zmieniała się moda i fryzury w poszczególnych dekadach i gdzie we Wrocławiu był najlepszy fryzjer dla pań i panów. Będzie wystawa o historii wrocławskiego sportu.

Strefa ta będzie służyć także organizacji szeregu projektów takich jak: konferencje, spotkania, szkolenia, wykłady, działania edukacyjne. Jest to ważne uzupełnienie oferty całego centrum historii oraz baza, dzięki której placówka będzie się stawać projektem społecznym. Możliwe będzie zorganizowanie konferencji na 150 – 300 osób.

Strefa projektów i wystaw czasowych będzie przestrzenią optymalnie wykorzystywaną od rana do późnych godzin wieczornych, np. w części strefy jest wystawa czasowa,
a w drugiej części – rano przychodzą dzieci z przedszkola i rysują na wielkich kartonach, potem spotkanie klubu przyjaciół muzeum, po południu filmy dokumentalne
o Wrocławiu, a wieczorem poważna konferencja naukowa. Przestrzeń projektów żyje ciągle – także inne wrocławskie instytucje mogą organizować tu swoje spotkania itp.

Kino studyjne 

W godzinach funkcjonowania wystawy głównej kino będzie jej integralnym elementem – będą tu przedstawiane prezentacje filmowe i multimedialne skorelowane z przekazem wystawy.

W godzinach wieczornych strefa kina będzie służyła studyjnym pokazom filmowym (kino historyczne, filmy dokumentalne). Możliwe też będzie wykorzystanie tej strefy jako sali na niewielkie spotkania i konferencje (do 40 osób).

Hall i strefa obsługi ruchu turystycznego

W skład tej strefy wchodzą: hall, punkt informacyjny i sprzedaży biletów na wystawy
i imprezy, szatnie, toalety.

Strefy techniczne i magazyny

W tym: zaplecze dla obsługi hali, szatnia personelu, magazyn miejscowy, strefy techniczne (rozdzielnia, pomieszczenia przyłącza wody, wentylatornia itp.)

Teren otwarty z możliwością realizacji imprez plenerowych

Na terenie zajezdni organizowane będą koncerty plenerowe, happeningi, gry miejskie, wystawy plenerowe (np. starych samochodów) itd.

Miejsce pamięci

Na terenie zajezdni zorganizowana zostanie niewielka przestrzeń złożona z obiektów małej architektury oraz dziełami sztuki tworzącymi symboliczny park pamięci. Ważnym elementem jest tablica upamiętniająca strajki z 1980 roku – miejsce składania kwiatów na uroczystości rocznicowe.

Centrum dokumentacyjne

Na centrum dokumentacyjne składa się zespół pomieszczeń archiwum zbiorów historii mówionej, zdjęć i materiałów audiowizualnych wraz z sekcją opracowywania i miejscem udostępniania (czytelnią). Archiwum to też miejsce, w którym pracuje się naukowo, do którego przychodzą studenci, badacze, dydaktycy, osoby wykonujące kwerendy archiwalne, ale też wystawiennicy i dziennikarze w poszukiwaniu materiałów. Archiwum stanowi zatem też istotną funkcję przesądzającą o „życiu” placówki.

Projekt, którego całkowity koszt realizacji to 36 mln zł, dofinansowany zostanie kwotą 15 mln zł, pochodzącą z Programu "Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego" Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Europejskiego Obszaru Gospodarczego na lata 2009-2014.

Budowa budynku muzeum pochłonie 19 mln zł.

Zajezdnia została wybudowana w 1892 roku przez spółkę Elektrische Strassenbahn Breslau, w ramach pionierskiego projektu uruchomienia we Wrocławiu elektrycznej linii tramwajowej. Znaczna część kompleksu zajezdni została zniszczona w wyniku działań wojennych. Po 1945 roku obiekt został częściowo odbudowany przez nowych polskich mieszkańców, a następnie był wykorzystywany jako zajezdnia autobusowa Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego (MPK). 26 sierpnia 1980 roku na jej terenie wybuchł protest robotników, który stanowił jeden z najważniejszych momentów narodzin pokojowej rewolucji "Solidarności" (obok strajku w gdańskiej stoczni).