Dzisiaj Światowy Dzień Pszczół

Znaczenie pszczół

• 80% gatunków roślin w naszym kraju to rośliny owadopylne, to znaczy, że aby wydać nasiona i owoce, muszą zostać odwiedzone przez owady. Szacuje się, że pszczołom zawdzięczamy co 3 kęs naszego pożywienia. 

• Pszczoły są doskonałymi zapylaczami, dlatego ich obecność pozytywnie wpływa na rozwój i bioróżnorodność roślinności, również w miastach. Owady te dbają o zapylenie i wydanie nasion przez rośliny, zawdzięczamy im też większą liczbę kwiatów i jakość zieleni miejskiej.

• Od niemal dekady znany jest problem masowego wymierania pszczelich rodzin. Inicjatywy, które mają na celu walkę z tym globalnym problemem to m.in.: dni pszczół (w tym Światowy Dzień Pszczół), zakaz stosowania neonikotynoidów, czy miejskie pasieki, takie jak ta we Wroclavii.

Pasieka we Wroclavii

• Pasieka we Wroclavii powstała wiosną 2018 r. Składa się z pięciu uli – w każdym mieszka jedna pszczela rodzina, która liczy przeciętnie od 50 do 60 tysięcy członków. Wroclavia ma zatem około 300 000 pszczelich mieszkańców.

• Ule we Wroclavii to wspólne przedsięwzięcie firmy Unibail-Rodamco-Westfield, która prowadzi pasieki także w innych swoich centrach w Europie oraz Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, uczelni specjalizującej się w badaniach pszczół i ich odziaływania na środowisko.  

- Ule na dachu centrum handlowego to nasza stała praktyka, która odzwierciedla stosowaną przez Unibail-Rodamco-Westfield zasadę poszanowania środowiska naturalnego. W wielu naszych centrach prowadzimy pasieki i aktywnie ratujemy pszczoły, np. Warszawie, ale też w Paryżu i Sztokholmie. Cieszymy się, że możemy gościć te pracowite owady we Wroclavii – mówi Małgorzata Woźniak, dyrektorka Wroclavii. Łącznie z Wroclavią w Polsce w centrach zarządzanych przez Unibail-Rodamco-Westfield funkcjonuje 20 uli, w których mieszka ok. 1,2 miliona pszczół.

Ulami we Wroclavii opiekuje się Paweł Migdał z Wydziału Biologii i Hodowli Zwierząt Uniwersytetu Przyrodniczego, który odpowiadał za przeprowadzkę pszczelich rodzin na dach centrum handlowego. – Oczywiście do takiej hodowli dobiera się odpowiednie rasy pszczół, tych bardzo łagodnych, jak pszczoła kraińska – mówi Paweł Migdał.

Pasieka znajduje się na dachu nad wjazdem na parking, w pobliżu skrzyżowania ul. Dyrekcyjnej i Joannitów. Jest to miejsce na co dzień niedostępne dla gości centrum i odległe od bloków oraz biur.

Miód

• Miód działa przeciwbakteryjnie, uodparniająco, kojąco, wspomaga też pracę serca i może być stosowany jako kosmetyk.

• Pasieka we Wroclavii już przyniosła pierwsze zbiory. Zgodnie z zapowiedziami towarzyszącymi jej zeszłorocznej premierze, jesienią 2018 r. odbył się cykl warsztatów kulinarnych, podczas których można było posmakować miodu z Wroclavii, m.in. podczas listopadowych pokazów prowadzonych przez mistrzynię kuchni, Beatę Śniechowską.

• Miejski miód bez wątpienia jest czysty i pełnowartościowy, gdyż w aglomeracjach nie stosuje się spotykanych na terenach wiejskich pestycydów. 

• Jednak to nie miód jest największą zaletą takiej hodowli. Pasieki miejskie przede wszystkim pomagają w utrzymaniu zieleni i zachowaniu bioróżnorodności.

Miejskie pasieki

• Pierwsze wielkomiejskie pasieki powstały w Paryżu jeszcze w XIX wieku, a teraz w stolicy Francji jest ich ponad 400 (m.in. na dachu opery paryskiej). Ule stoją też w Monachium (ok. 500 pasiek), Kopenhadze, Zurychu, a w Polsce są już m.in. w Warszawie, Krakowie i Lublinie. W ostatnich latach w Polsce 78 samorządów przystąpiło do „Manifestu Gmin Przyjaznych Pszczołom”, efektem czego było utworzenie 1355 Miejsc Przyjaznych Pszczołom.

• We Wrocławiu, gdzie w 2016 r. uregulowano zasady umiejscawiania uli, pasieki stoją m.in. na budynku Urzędu Wojewódzkiego, w teatrze muzycznym Capitol, w ogrodzie Muzeum Miejskiego oraz w Ogrodzie Botanicznym.  

• Dobre efekty obecności pszczół po pewnym czasie widać w całej okolicy. W miastach, w których postawiono ule, zauważalnie poprawiła się jakość miejskiej zieleni, np. w Kopenhadze, gdzie dzięki zapylającym pszczołom wypiękniały miejskie skwery, parki i rośliny nasadzone wzdłuż ulic. 

• Ważne, żeby w okolicy pasieki było odpowiednio dużo tzw. pożytków, czyli terenów z roślinami, z których pszczoły zbierają nektar i pyłki. W Polsce występuje ok. 3 tysięcy roślin, które są dobrym źródłem pożytków dla pszczół, w tym drzewa i krzewy takie jak lipy, akacje, klony, żarnowce i śnieguliczki. Lubiane przez pszczoły rośliny, które każdy może posadzić na swym balkonie to aksamitki, werbena, wrzosy i wrzośce, lawenda oraz nasturcje. 

Pszczoły

• W Polsce występuje ponad 470 gatunków pszczół (np. pszczoła miodna, trzmiele, pszczoły samotnice).  

• Pszczoły miodne (Apis mellifera L.) tworzą skomplikowane społeczności, składające się nawet z 80 tysięcy osobników. Wśród nich wyróżnia się kasty: matkę pszczelą, robotnice oraz trutnie. Od pszczół miodnych pozyskuje się miód, pyłek kwiatowy, pierzgę, propolis, wosk, jad oraz mleczko pszczele.

• Pszczoła miodna najczęściej mylona jest z osą. Robotnice pszczoły miodnej oraz osy pospolitej są podobnej długości, około 15 mm. Pszczoła jest jednak bardziej krępa, owłosiona i ciemniejsza. Osy są jaskrawo żółte w czarne paski. Charakterystyczną cechą os jest tzw. stylik (talia osy), czyli wyraźne przewężenie między tułowiem a odwłokiem.

• Pszczoły mogą przemieszczać się w poszukiwaniu pokarmu nawet 2,5 kilometra, choć przyjmuje się, że tzw. loty produkcyjne ograniczają się do 2 km. 

• Stosunkowo łatwo przyzwyczajają się do otoczenia. Nie drażni ich ciągły szum miejskiej ulicy. Nie lubią jedynie gwałtownego, nagle pojawiającego się hałasu. Co ciekawe, pszczoły słuchają… nogami (aparat słuchu mają w przedniej parze odnóży), dlatego miejskie pasieki buduje się odpowiednio zabezpieczając teren przed drganiami.