Wrocław: restrukturyzacja zadłużenia w zasobie komunalnym

Pomoc osobom z zadłużeniem wobec Miasta Wrocław, utrwalenie nawyku terminowego wnoszenia opłat, uproszczenie zasad udzielania ulg w spłacie zobowiązań, wreszcie zwiększenie wpływów z tytułu korzystania z nieruchomości komunalnych – to główne założenia programu restrukturyzacji zadłużenia we wrocławskim zasobie komunalnym. Ma on wejść w życie 1 lipca bieżącego roku. 

Adresatami przygotowanej uchwały, która zostanie poddana pod głosowanie na sesji Rady Miejskiej 21 marca, są mieszkańcy, najemcy, dzierżawcy, a także osoby korzystające z nieruchomości gminnych bez tytułu prawnego, które nie mogą wyrwać się ze spirali wieloletniego zadłużenia. Skorzystanie z możliwości zawartych w Programie ma pozwolić na wyjście z zadłużenia oraz ochronić przed eksmisją. 

Celem Programu jest, po pierwsze, ułatwienie uregulowania przez dłużników zaległości pieniężnych wobec Miasta. Cel drugi to pozyskanie środków z tytułu zaległych opłat, które będzie można przeznaczyć na realizację remontów zasobu mieszkaniowego Miasta oraz na nowe inwestycje mieszkaniowe. – Chcemy, by miasto zyskało nowy impet, gdy chodzi o ściągalność długów. Pojawi się też możliwość całkowitego oddłużenia w zamian za zwrot zajmowanego mieszkania – tłumaczy Sebastian Lorenc, wiceprezydent Wrocławia. 

Warianty likwidacji zobowiązań

„Program restrukturyzacji zobowiązań finansowych za zaległości płatnicze z tytułu najmu lub korzystania z nieruchomości wchodzących w skład zasobu komunalnego Gminy Wrocław” - pięć wariantów:

I.  umorzenie całości zadłużenia po przekazaniu zajmowanej nieruchomości na rzecz Miasta. 

II. umorzenie 70% zadłużenia – pod warunkiem spłaty pozostałych 30% w terminie do 6 miesięcy od daty podpisania porozumienia, 

III. umorzenie 60% zadłużenia – pod warunkiem spłaty pozostałej części zadłużenia w terminie do 12 miesięcy od daty podpisania porozumienia, 

IV. proporcjonalne umorzenie kwoty zadłużenia w zależności od sumy rat wpłaconych przez dłużnika na poczet zadłużenia w tym samym okresie rozliczeniowym, 

V.  umorzenie 50% zadłużenia w przypadku zamiany zajmowanego lokalu mieszkalnego na mniejszy. 

Ważnym wariantem wspierającym jest również plan utworzenia spółdzielni miejskiej. - Osoby, które się do niej zgłoszą, zyskają możliwość odpracowania długów, otrzymując jednocześnie pobory. Na normalnych umowach o pracę – precyzuje Marcin Kieżyński, dyrektor Wydziału Zarządzania Należnościami. – Po pozbyciu się całości zadłużenia będzie też można wykupić lokal na własność – dodaje. 
Warunkiem niezbędnym do podpisania porozumienia zakładającego spłatę części zadłużenia jest również bieżące opłacanie czynszu za lokal. Rozwiązanie ma na celu wypracowanie u zadłużonych mieszkańców nawyku terminowego regulowania zobowiązań wobec Miasta, a także umożliwienie - po spłacie zaległości - złożenia wniosku o przywrócenie tytułu prawnego do zajmowanych nieruchomości tym osobom, którym wypowiedziano umowę. – Chcemy, żeby program był powszechny. Dlatego dotyczy również tych, którzy nie są już najemcami, ale wciąż podlegają działaniom windykacyjnym – dodaje Piotr Paś, dyrektor Zarządu Zasobu Komunalnego. 

Struktura zaległości oraz ocena zdolności płatniczych dłużników pozwala stwierdzić, że często nie są oni w stanie spłacić całości powstałego zadłużenia – szczególnie, że jest ono powiększane o odsetki ustawowe oraz sądowe i egzekucyjne koszty dochodzenia należności. Dodatkowo, często jest efektem losowych zdarzeń z lat poprzednich, które spowodowały okresowe narastanie zadłużenia, którego osoby te nie są w stanie spłacić, a egzekucja komornicza w wielu przypadkach jest nieskuteczna. 

To oferta dla chętnych do współpracy

Program ma być skuteczny wyłącznie wobec dłużników, którzy z różnych przyczyn, często od nich niezależnych, popadli w problem zadłużenia, a obecnie rzeczywiście zamierzają, przy pomocy Miasta, ten problem rozwiązać. 

Niektóre rozwiązania, poza oczywistą pomocą osobom zadłużonym, nakierowane są przede wszystkim na odzyskanie przez Miasto części lokali. Dotyczy to, po pierwsze, wariantu polegającego na oddaniu mieszkania w zamian za umorzenie 100% zadłużenia. Ponadto, wiele lokali jest obecnie, z różnych przyczyn, niezasiedlonych i jednocześnie zadłużonych. Możliwość wyjścia z zadłużenia przez osoby „zajmujące” takie lokale (często długi dotyczą jeszcze ich rodziców) w sytuacji, w której lokale takie są dla nich „zbędne”– spowoduje zachętę do ich formalnego oddania. W konsekwencji Miasto odzyska mieszkanie, które po pierwsze nie będzie generowało dalszego zadłużenia, a po drugie – pozwoli na oddanie takiego lokalu w najem osobom oczekującym na przydział oraz pozwoli na uzyskiwanie bieżących opłat z tytułu takiego najmu. 

Wariant polegający na zamianie zajmowanego mieszkania na mniejsze przy umorzeniu 50% zadłużenia pozwoli dłużnikom na obniżenie długu czynszowego, przy jednoczesnym dostosowaniu bieżących zobowiązań płatniczych do rzeczywistych możliwości finansowych lokatorów. Miasto dzięki temu będzie mogło zaproponować oczekującym liczniejszym rodzinom lokale o odpowiedniej powierzchni, często już zbyt duże dla poprzednich najemców, z uwagi na zmniejszenie liczby lokatorów. Analiza struktury zaległości wskazuje, że w wielu przypadkach zadłużenie jest skutkiem braku możliwości płatniczych wynikających z zajmowania mieszkania o zbyt dużej powierzchni użytkowej przez jedną lub dwie osoby. 

Utrzymane zostanie umożliwienie spłaty zadłużenia również w innych niż pieniężna formach. Umożliwi to osobom korzystającym z nieruchomości gminnych nie tylko spłatę zadłużenia w ramach tzw. „odpracowania”, lecz również podniesienie ich poziomu finansowego. 

Jednorazowa pomoc

Program ma charakter jednorazowej pomocy i nie powinien być traktowany jako zachęta do zaprzestania wnoszenia opłat za zajmowane lokale, lecz jedynie jako realna pomoc przeznaczona dla tych dłużników, którzy znajdują się w trudnej sytuacji oraz wykazują zainteresowanie spłatą długów.

– Należy dodać, że zmienia się struktura zobowiązań wobec miasta. Tzn. maleje liczba dłużników do 20 tysięcy złotych, natomiast rośnie tych z długiem powyżej 100 tysięcy. Dlatego trzeba przeciąć tę spiralę – podkreśla Dariusz Kowalczyk, prezes zarządu Wrocławskich Mieszkań. 

Restrukturyzacja dotyczy zadłużenia narosłego do końca 2016 roku. Należności powyżej 31.12.2016 roku nie będą objęte programem. Szacunkowo program może objąć do 18 tys. mieszkańców. Stan zadłużenia w lokalach mieszkalnych na koniec 2016 roku wynosi ok. 400 mln zł (bez odsetek). 

Przy założeniu średniego zadłużenia w wysokości 35 tys. warianty wyglądały następująco: 

- 30/70% - spłata 10 500 zł. Umorzenie: 24 500 zł. 
- 40/60% - spłata 14 000 zł. Umorzenie:  21 000 zł. 
- 50/50% - przy założeniu 72 rat - spłata kwoty 17 500 zł. w racie 243 zł miesięcznie.