ZACZYTANI: Olga Tokarczuk "Opowiadania bizarne"

Badania wskazują, że 63% Polaków nie czyta książek. Bądź kimś wyjątkowym, dołącz do tych, którzy czytają! Sięgnij po książkę rekomendowaną przez ząbkowickie koło Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Dzisiaj lekturę poleca Natalia Jędrzejewska. 

 Olga Tokarczuk, Opowiadania bizarne, Kraków 2018 Wydawnictwo Literackie

Tydzień temu, 10 października 2019 roku, polska pisarka urodzona 29 stycznia 1962 roku w Sulechowie, przestała być li tylko polską pisarką. W tym dniu weszła do światowego kanonu literatury, ścisłej czołówki oraz elity literackiego świata, rozsławiając kraj, z którego pochodzi na wszystkie kontynenty.

Literacki Nobel 2018 dla Olgi Tokarczuk„za wyobraźnię narracyjną, która z encyklopedyczną pasją reprezentuje przekraczanie granic jako formę życia” nie był zbytnim zaskoczeniem. Kiedy we wrześniu 2017 r. w Stroniu Śląskim uczestniczyłam w spotkaniu dwóch niesamowitych osobowości - Olgi Tokarczuk i Kory Jackowskiej (podczas festiwalu „Stacja Literatura”), ta pierwsza stwierdziła, że dla niej to zaszczyt prowadzić spotkanie z kimś takim jak Kora. Wokalistka nie pozostała dłużna pisarce. Odpowiedziała: „Nie, Olgo. To dla mnie jest zaszczytem rozmawiać z przyszłą noblistką.” Od tamtej pory pozostało już tylko czekać.

Ostatnie wydawnictwo pisarki, to zbiór opowiadań z 2018 roku zatytułowany „Opowiadania bizarne”. Ciężko być obiektywnym, oceniając prozę noblistki, ponieważ patrzy się na nią przez pryzmat czystej osobistej sympatii.

Dziesięć opowiadań zawartych w książce łączy ich udziwnienie, motywy fantastyczne, są one futurologicznymi wizjami, bywają więc czasem dość ciężkostrawne dla niewprawionego czytelnika. Wszak nie każdy jest fanem surrealizmu. Teksty są rozrzucone na przestrzeni wieków, osadzone w różnych realiach, stanowią swoisty miks gatunkowy. Znajdziemy w nich metafizykę, religię, a także tematy dotyczące wysoko rozwiniętej technologii. Wszystko to jednak prowadzi do jakiegoś celu, który założyła sobie autorka. W moim odczuciu „Opowiadania bizarne” można traktować jako próbę zwrócenia uwagi na problemy, o których zapomina się na co dzień, w wirze prozaicznych obowiązków.

Opowiadania mają stanowić także pretekst do wielu rozważań na temat współczesności, społeczeństwa i między innymi tego, co może nas spotkać w przyszłości. W książce znajdziemy więc na przykład: historię o człowieku, który chciał zostać zwierzęciem, opowieść o androidach, o niewdzięcznym potomku i zemście rodzica zza grobu, o tym, jak człowiek odczuwa odrealnianie świata (kiedy inni mówią, że wszystko pozostaje normalne), czy legendę o magicznej leśnej krainie, która porywa dzieci. Pojawia się też historia nawiązująca do ekologii i ogólnej nadprodukcji urządzeń elektronicznych. Krótko mówiąc, „Opowiadania bizarne” zmuszają do choćby krótkiej refleksji i taki chyba był cel ich powstania.

Z pewnością można taką prozę polecić np. fanom popularnego serialu weirdfiction „Black Mirror”, jednak krótkie formy nie pozwalają pisarce rozwinąć fabuły konkretnych uniwersów czy historii – zbyt szybko czytelnik dowiaduje się, o co w opowiadaniu chodzi i jaka jest jego puenta. Dla jednych będzie to całkiem świeża, dobra i owocna lektura, choć oparta na delikatnie moralizatorskim tonie, dla fanów i znawców „bizarności”, fikcji opartej na dziwności może to być jednak za mało. Wszystko zależy od tego, w jaką charakterystykę wpisuje się przyszły czytelnik.

Trudno oczywiście nie polecić czytelnikom naszej rubryki ogółu twórczości pisarki. Wszak Nobel dla Tokarczuk, to nie tylko nagroda literacka, w dzisiejszych czasach znaczy on coś więcej. Pokazuje światu, że istnieje jeszcze inna Polska inna niż ta, o której szeroko mówi się w mediach. Jest to Polska tolerancyjna, Polska świadoma, szanująca wolność, inność, różnorodność, przyrodę i zwierzęta. I, jak się okazało w czwartek 10 X 2019, Polska niezmiernie utalentowana.

Natalia Jędrzejewska

Książkę wypożyczają Biblioteki Publiczne w Kamieńcu Ząbk. i w Ząbkowicach Śl. oraz Biblioteka Pedagogiczna, szukaj jej także w swojej bibliotece.

Rekomendacji następnej książki szukajcie na Doba.pl za dwa tygodnie!