Puzzle historii, czyli co o średniowiecznych Ząbkowicach mówią nieistniejące już ołtarze z kościoła św. Anny?

28 Zobacz galerię

"Wokół dziejów miasta. Sztuka, kultura, konserwacja" to kolejna odsłona  konferencji historycznej przybliżającej ciekawe aspekty dziejów  Ząbkowic Śląskich.   Prelegenci skupiając się na wybranych dziedzinach, analizując i badając wąskie zagadnienia, jednocześnie z tych historycznych puzzli układają fascynujący obraz życia miasta w różnych epokach historycznych. 

- Spotkaliśmy się,  by wspólnie świętować historię naszego miasta, żeby się z nią zapoznawać. Cieszę się, że są państwo z nami, bo to świadczy o tym, że we współczesnym społeczeństwie jest nadal chęć zgłębiania dziejów małej ojczyzny. Mam nadzieję, że nie jest to już czwarta, ale dopiero czwarta impreza z cyklu „Wokół dziejów miasta”, gdyż mam już pomysł na następną edycję – mówił Kamil Pawłowski, pomysłodawca i wspólnie z Ząbkowickim Centrum Kultury i Turystyki i oraz gminą Ząbkowice Śląskie organizator konferencji, zapowiadając publikację pokonferencyjną, która będzie już kolejną odsłoną wydawnictwa prezentującego prelekcje.

 -  W tym roku, zaproszeni prelegenci zaprezentowali swoje wystąpienia dotyczące szerokiego zakresu problemów badawczych, a związanych przede wszystkim ze sztuką i dziedzictwem kulturowym, sfragistyką czy historią kultury i muzyki. Poruszone zostaną również kwestie związane z problematyką konserwatorską. Wszystkie referaty dotyczyły ważnych zagadnień badawczych, które w dużej mierze nie doczekały się do tej pory próby naukowego opracowania - mówią z kolei pracownicy ZCKiT.

Wykład inaugurujący konferencję wygłosił Sobiesław Nowotny, który mówił o pobożnych mieszczańskich fundacjach ołtarzowych w kościele św. Anny. Jak  mówił badacz, już samo poszukiwanie informacji w dokumentach archiwalnych i ich analizowanie jest często karkołomnym, wręcz detektywistycznym zadaniem.

- Ząbkowice Śląskie i kościół świętej Anny to dla historyka niestety wiele zagadek. Niewiele jest dokumentów archiwalnych o początku istnienia kościoła św. Anny.  Pierwsza wzmianka na temat kościoła pochodzi z 1292 roku. Wtedy jeszcze  żaden ołtarz nie istniał. Pierwszy wymieniany ołtarz, to ołtarz Świętego Krzyża, który jest fundacją książęcą. I tu ciekawostka, która wiąże się  z wielką zagadką kościoła św. Anny: czy to był właśnie kościół świętej Anny? W dokumentach lakonicznie wymienia się ołtarz Najświętszej Maryi Panny, Świętego Jana Chrzciciela i Świętej Anny dopiero w roku 1460 i w dodatku nie wiadomo, czy jest to ołtarz główny - mówił Sobiesław Nowotny tłumacząc, że jeden z przepisów prawa kanonicznego mówi, że ołtarz główny kościoła musi by poświęcony świętemu, który jest patronem danej świątyni. 

Badanie średniowiecznych fundacji ołtarzowych pozwala wysnuć ciekawe wnioski na temat pobożności tamtych czasów, statusu społeczeństwa, bogactwa mieszkańców, form pobożności, tego, jakie msze i nabożeństwa były odprawiane.

- To co uderza w dokumentach dotyczących Ząbkowic Śląskich, to to, że nie ma niemal zupełnie fundacji ołtarzowych dokonywanych przez cechy rzemieślnicze. Kiedy w Świdnicy i we Wrocławiu to jest norma. Są nawet kapice cechowe: rzeźników, piekarzy, sukienników. Natomiast w Ząbkowicach to są fundacje bogatego mieszczaństwa. Świadczy to o tym, że Ząbkowice jako miasto było miastem handlowym, w mniejszym rzędzie rzemieślniczym.  Można to nawet dzisiaj doskonale zobaczyć na ząbkowickim Rynku. Mamy tu potężny rozległy rynek, a uliczek dochodzących do rynku jest mniej i nie są one tak obszerne, jak choćby w Świdnicy, gdzie mieszkali poszczególni rzemieślnicy.

Wszystkich, których dzieje Ząbkowic Śląskich ciekawią i fascynują zapraszamy 19 maja o godzinie 18.00 na zamek w Ząbkowicach Śląskich, gdzie odbędzie się premiera  "Kroniki Miasta Ząbkowic Śląskich i Księstwa Ziębickiego"

- Kronika miasta Ząbkowic Śląskich i Księstwa Ziębickiego jest polskim tłumaczeniem rękopisu liczącego ponad 500 stron, przechowywanego w Berlinie. Swoim zasięgiem chronologicznym obejmuje lata 1021 - 1821. Jest dziełem kilku autorów, którzy tworzyli jej tekst w XVIII i I  poł. XIX w. Prezentowana edycja źródłowa należy do jednych z pierwszych tego typu opracowań, jakich doczekały się śląskie źródła narracyjne. Jej bogata treść, plastyczne opisy, liczne relacje odnoszące się do wydarzeń politycznych, gospodarczych, społecznych, jak również meteorologicznych i astronomicznych powodują, że dzieło to stanowi niezwykle cenne źródło do badań nie tylko historii samych Ząbkowic Śląskich, lecz także Księstwa Ziębickiego i całego Śląska - mówi burmistrz Ząbkowic Śląskich, Marcin Orzeszek.