Książka Miesiąca: Michał Śmielak "Osada"

Według danych Biblioteki Narodowej co roku na polskim rynku wydawniczym pojawia się kilka tysięcy książek literatury faktu i literatury pięknej.  Jak wśród mnogości tytułów wybrać te, które naprawdę zasługują na uwagę? Ząbkowickie bibliotekarki w cyklicznej rubryce "Książka Miesiąca" polecają rozszerzające horyzonty, ważne, poruszające i po prostu dobre książki. W marcu swoją rekomendację przedstawia Natalia Jędrzejewska.

 Michał Śmielak "Osada", Wydawnictwo: Skarpa Warszawska,  Warszawa 2023

Książka, którą dziś polecam jako całkiem niezłą rozrywkę, długo zajmowała pierwsze miejsce bestsellerów w aplikacji „Legimi”. Postanowiłam sprawdzić dlaczego.

 "Osada" Michała Śmielaka to powieść, która zasługuje na przeczytanie, i to nie tylko z powodu jej fabuły. Michał Śmielak, wielokrotnie nagradzany autor, znany jest z umiejętności budowania wiarygodnych, pełnokrwistych postaci oraz niezwykłej wrażliwości na detale. W "Osadzie" Śmielak przenosi nas w realia Polski lat 70., gdzie w małej, pozornie spokojnej wsi kryją się sekrety, które stopniowo wychodzą na światło dzienne. Narracja prowadzona jest na dwóch płaszczyznach czasowych, co dodaje powieści dynamiki i pozwala czytelnikowi na pełniejsze zrozumienie motywacji bohaterów.

Kiedy po raz pierwszy wzięłam do ręki "Osadę" Michała, nie spodziewałem się, że mnie tak zainteresuje. Narracja, prowadzona przez podporucznika Jana Rysia, przeniosła mnie do zimowej wioski u stóp Karkonoszy, w czasie Bożego Narodzenia 1978 roku. Duszna atmosfera małej społeczności, zima stulecia, wieś zostaje odcięta od świata. Pojawia się trup za trupem, atmosfera się zagęszcza. Czy dojdzie do charakterystycznego dla polskiej wsi samosądu?

Czterdzieści lat później funkcjonariusze z jeleniogórskiego Archiwum X, wzywają policjanta –emeryta na przesłuchanie dotyczące serii zbrodni sprzed lat. Ile prawdy było w powtarzanej przez starszych mieszkańców legendzie, że wieś nawiedziła Mara, demon mrozu i śmierci, który zbiera krwawe żniwo?

Styl narratora jest jednym z największych atutów tej książki. Śmielak, używając retrospekcji, z wyczuciem przeplata losy bohaterów, kreując opowieść o dorastaniu i umiejętności zachowania tajemnicy przez dekady. Relacje między postaciami są skomplikowane, pełne napięć, ale i głębokiego zrozumienia, co czyni je autentycznymi. Uważni czytelnicy z pewnością dostrzegą wskazówki dotyczące zakończenia już na wcześniejszych stronach powieści, co jest dowodem na umiejętność autora w konstruowaniu intrygi.

"Osada" to nie tylko doskonała rozrywka, ale również powieść, która skłania do refleksji nad naturą ludzkich relacji i konsekwencjami wynikającymi z przeszłości. Śmielak świetnie opisuje realia epoki, a jego zdolność do oddania atmosfery tamtych lat dodaje powieści dodatkowego wymiaru. To też książka, która przenosi czytelnika w krainę własnych wspomnień.

W tych najbliższych dniach, gdy za oknem wiosna budzi do życia przyrodę, a my spędzamy więcej czasu z rodziną, "Osada" Michała Śmielaka może stać się nie tylko źródłem rozrywki, ale także początkiem rozmów. Polecam tę powieść ku rozrywce, w trakcie świątecznego odpoczynku.

Natalia Jędrzejewska

Książka do wypożyczenia w Bibliotece Publicznej M. i Gm. Ząbkowice Śląskie (ratusz), w Kamieńcu Ząbkowickim, szukaj jej także w swojej bibliotece.