ZACZYTANI... Elena Ferrante "Genialna przyjaciółka"

Badania wskazują, że 63% Polaków nie czyta książek. Bądź kimś wyjątkowym, dołącz do tych, którzy czytają! Sięgnij po książkę rekomendowaną przez ząbkowickie koło Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Dzisiaj lekturę poleca Natalia Jędrzejewska.

Elena Ferrante, Genialna przyjaciółka, Katowice 2016 Sonia Draga

Elena Ferrante to pseudonim nieznanej włoskiej autorki, która jest owiana mgłą tajemnicy. Nikt nie wie kim Elena jest, ani jak wygląda. Swojemu wydawnictwu oświadczyła, że będzie najtańszą autorką w jego historii, gdyż w ogóle rezygnuje z zabiegów reklamowych, takich jak wywiady czy promocja w mediach społecznościowych. Literaturoznawcy zastanawiają się nawet, jakiej może być płci. Osobiście jednak nie mam wątpliwości – tak spektakularnie zbudowane postacie kobiece oraz wnikliwe portrety psychologiczne mogą być udziałem tylko płci pięknej.

Cztery tomy przygód Eleny i Lili – bohaterek tetralogii - to ich wspólna podróż przez życie, od czasów dzieciństwa po początki starości. Powieść rozpoczyna się współcześnie – do Eleny dzwoni syn Lili, Rino, informując, że matka zaginęła przed dwoma tygodniami. Ta, wiedząc, że kiedyś to nastąpi, że przyjaciółka będzie pragnęła „wymazać się” z życia i społeczeństwa,  rozpoczyna swoją opowieść o ich wspólnym życiu, próbując wysnuć wnioski i znaleźć powody, dla których tak się stało.

W pierwszym tomie tetralogii neapolitańskiej dwie dziewczynki mieszkające w biednej dzielnicy miasta, w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku, nawiązują charakterystyczną nić przyjaźni, będącą mieszanką sympatii, zazdrości oraz uzależnienia. Elena pragnie wyjść z getta stawiając na naukę oraz ciężką pracę. Lila ma ogromne predyspozycje, uczy się i pochłania książki z łatwością, jednak nie wybiera drogi samorealizacji – wychodzi za mąż i zaczyna prowadzić życie rodzinne.

Ferrante wiedzie czytelników przez kolejne dziesięciolecia życia dwóch Włoszek, przeprowadzając nas przez ich dzieciństwo, trudny okres dojrzewania i pierwsze trudności dorosłego życia, analizując ich zachowanie, problemy psychiczne, relacje ze światem.

Pierwszoosobowa narracja jest prowadzona w taki sposób, że czytelnik wczuwa się w klimat i atmosferę ówczesnej Italii, przeżywa z Eleną, główną bohaterką, wszystkie spotykające dziewczynki przygody. Jednocześnie jest w niej trochę mistycyzmu, ukazanego poprzez opisy dziecięcych odczuć i przeżyć. Na przestrzeni lat drogi kobiet się rozchodzą i znów splatają, pragną one kontaktu, a zarazem niejeden raz celowo nie mają go ze sobą przez bardzo długi czas.

Język powieści jest prosty, ale wieloaspektowy – raz mamy do czynienia z neapolitańską gwarą, a raz ze słownictwem akademickim. Dokładnie opisuje on nastroje, krajobrazy, rzeczy oraz psychikę bohaterek.

Kolejny mocny punkt książki to niesamowity portret miasta, jakim jest Neapol. Zachęca on czytelnika do szerszego zapoznania się z jego historią. Obraz ten jest fascynujący tym bardziej, że ukazana jest również jego brzydota, zła strona, o której nie mówią foldery turystyczne.

„Genialna przyjaciółka” to fenomenalna opowieść o kobietach, o gubieniu i odnajdywaniu siebie, o miłości i przyjaźni wyniszczających wszystko wokół. Ferrante przedstawiła czytelnikom arcyciekawie zbudowaną postać (postacie?), którą może być każdy (każda?). Koleje losu, z którymi przychodzi borykać się na co dzień, toczące się na przestrzeni współczesności, zmian, kataklizmów, rewolucji i wojen. Wreszcie wkrada się co rusz do głowy głównej bohaterki, w której, pomimo życia w biedzie i zwyczajnego wychowania wcale nie ma obojętności i pustki, lecz rozważanie każdego zdania, zachowania, analiza czynów; prostota, a jednak również wielowymiarowość osobowości postaci.

 Po przeczytaniu książki, Elena i Lila staną się dla wielu czytelników genialnymi przyjaciółkami.

Natalia Jędrzejewska

Książki wypożyczają Biblioteki Publiczne w Kamieńcu Ząbk. i w Ciepłowodach, szukaj jej także w swojej bibliotece. 

Rekomendacji następnej książki szukajcie na Doba.pl po wakacjach. Życzymy wszystkim zaczytanego wypoczynku!