Weto ws. unijnego budżetu? Starosta świdnicki: bez tych środków rozwój samorządów nie byłby możliwy

Zapowiedź planu weta polskiego rządu dla budżetu Unii Europejskiej jest bardzo niepokojącą wiadomością dla przyszłości polskich samorządów. Pozyskiwane przez JST środki unijne stanowią znaczną część naszych budżetów i pozwalają nam na realizację bardzo wielu przedsięwzięć inwestycyjnych i społecznych. Od 2004 roku, czyli od momentu wejścia do struktur unijnych, do powiatu świdnickiego trafiło łącznie ponad 250 milionów złotych (co stanowiło średnio 2 roczne budżety powiatu od 2004 roku).

- Dodać warto, że w ramach własnych budżetów powiat świdnicki, w miarę swoich możliwości, przeznaczał rok rocznie na inwestycje ok. 5-7% środków własnych, co stanowiło kwoty od 5 do 8 mln. zł. Przy kwocie 250 mln. zł. pozyskanych z UE kwoty wydatków własnych, uwzględniające możliwości Powiatu Świdnickiego, nie wyglądają imponująco – mówi starosta świdnicki Piotr Fedorowicz. 

Największe wsparcie skierowane zostało na rynek pracy, Powiatowy Urząd Pracy w Świdnicy od 2006 roku otrzymał unijne wsparcie na poziomie ponad 75 mln. zł. 

Środki wydatkowano na realizację 19 projektów z zakresu aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych. W 2020 roku PUP rozdysponowywał środki na wsparcie udzielane przedsiębiorcom i organizacjom pozarządowym na podstawie ustawy o COVID-19, środki unijne przeznaczone na wsparcie w ramach COVID-19 to kwota 20 mln. zł. 

Bardzo duże znaczenie środki unijne miały dla powiatowej oświaty, inwestycji oraz służby zdrowia. Już w pierwszym okresie programowania 2004 – 2007 Powiat Świdnicki pozyskał kwotę ponad 13 mln. zł w tym na oświatę 5 mln i kwotę 3 mln. zł na programy stypendialne. Łącznie na oświatę pozyskano ponad 45 mln. złotych. Środki te przeznaczone zostały na modernizację i uzupełnienia bazy dydaktycznej w nowoczesny sprzęt do nauki czy dostosowanie systemów kształcenia i szkolenia zawodowego do potrzeb rynku pracy.

W ramach wsparcia unijnego powiat przeprowadził inwestycje termomodernizacyjne placówek oświatowych Zespołu Szkół Mechanicznych, Zespołu Szkół Specjalnych w Świebodzicach i budynku Powiatowego Biura Geodezji i Katastru. Wszystkie inwestycje termomodernizacyjne opiewały na kwotę prawie 5 mln. zł. 

Środki unijne miały olbrzymi wkład w naszym powiecie przy realizacji zadań drogowych, w latach 2004 – 2007 na przebudowę drogi nr 3396 D na odcinku Mielęcin – Łażany pozyskano kwotę ponad 5 mln. zł. Kluczową i sztandarową inwestycją drogową Powiatu Świdnickiego była budowa drogi powiatowej nr 3396 D na odcinku pomiędzy drogą krajową nr 5 a drogą wojewódzką nr 382 i ul. Stęczyńskiego w Świdnicy. W ramach inwestycji wybudowano betonową jezdnię o długości ponad 13 km. wraz z 5 obiektami inżynieryjnymi: 3 wiadukty, 1 most i 1 estakada. Dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego wyniosło ponad 50 mln. zł. 

Kolejną jednostką powiatową, do której popłynął szeroki strumień unijnych funduszy to Powiatowe Biuro Geodezji i Katastru, który na programy scalania gruntów oraz rozwój Platformy Elektronicznych Usług Geodezyjnych pozyskał kwotę prawie 29 mln. zł.

Beneficjentem środków unijnych była również powiatowa służba zdrowia, w 2005 roku pozyskano pierwsze fundusze na zakup karetki pogotowia w kwocie 226 tys. zł. Także świdnicki Szpital „Latawiec” aktywnie uczestniczył w wykorzystywaniu środków pochodzących z Unii Europejskiej. W latach 2008 – 2020 szpital pozyskał łączną kwotę ponad 13 mln. zł. Środki te przeznaczone zostały na zakup sprzętu i oprogramowania, tworzenie platform e-usługowych, rozbudowę i modernizację SOR-u oraz zakup rezonansu magnetycznego i innego specjalistycznego sprzętu medycznego. 

Powiat w ramach wsparcia unijnego realizował również projekty transgraniczne Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska związane z promocją regionów i wymianą kulturalną na kwotę 386 741 tys. zł oraz polsko-niemieckie projekty wymian mieszkańców powiatów partnerskich z zakresu edukacji, kultury, historii, sztuki, pielęgnowania tradycji, współpracy partnerskiej. Na te projekty uzyskano dofinansowanie w kwocie 168 499 tys. zł. 

- Sporo ponad ćwierć miliarda złotych! To kwota środków unijnych, które trafiły do powiatu świdnickiego na wsparcie oświaty, inwestycji, zdrowia i polskiej wsi. W Polsce jest prawie 380 powiatów, w tym miast na prawach powiatów, które również w stopniu mniejszym lub większym takie środki pozyskują. Przypomnę, że mówimy tylko o samorządach powiatowych, nie uwzględniając samorządów gminnych i wojewódzkich, z których zwłaszcza te ostatnie pozyskują środki unijne na znacznie wyższym poziomie niż powiaty. To pokazuje, jak ważne są środki pochodzące z Unii Europejskiej dla polskich samorządów. Bez nich rozwój polskiej samorządności i inwestycje dla obywateli nie byłyby możliwe. Sugestie, że polski budżet i budżety samorządów, zwłaszcza w dobie pandemii, poradzą sobie bez środków UE, które to rzekomo są wyłącznie dodatkiem do krajowych funduszy, są wypowiedziami nieodpowiedzialnymi. Myślę, że potwierdzi to każdy samorządowiec – podsumowuje samorządowiec. 

Środki unijne płynęły do samorządu powiatowego jeszcze przed przystąpieniem do struktur unijnych. Przed 2004 rokiem powiat czerpał fundusze z takich projektów jak PHARE, SAPARD. Tylko z tych programów, przed przystąpieniem do Unii Europejskiej, Powiat Świdnicki pozyskał kwotę prawie 0,5 mln. zł.