Odklejka, cringe oraz bambik. Młodzieżowe Słowo Roku 2023: Poznaj nominowane wyrazy i ich znaczenie

Słownik Języka Polskiego PWN przedstawił finałową "dwudziestkę" słów nominowanych do Młodzieżowego Słowa Roku 2023. Plebiscyt organizowany jest od 2016 roku. W pierwszej edycji zwyciężyło słowo "sztos". W 2017 roku królowało "xD", rok później najpopularniejszym słowem wśród młodzieży okazało się "dzban", a w 2019 "alternatywka". W 2020 nie rozstrzygnięto konkursu ze względu na werdykt jury uznający najczęściej zgłaszane słowa za „wulgarne, wyśmiewające konkretne osoby, poglądy, postawy lub płeć”. W dwóch ostatnich edycjach zwycięski okazały się "śpiulkolot" i "essa". W tym roku nominowano 20 słów, jednak jedno z nich zostało wycofane.

Finałowa dwudziestka 2023:

- bambik - żółtodziób, słabeusz, nieudacznik; określenie pejoratywne lub żartobliwe. Pochodzi z wiralowej piosenki z gry Fortnite o bambiku, który nie ma V-dolców (waluty używanej w grze).

- baza - wyraz aprobaty, uznania dla czyjejś opinii, zwłaszcza kontrowersyjnej, wyrażanej z odwagą. Pochodzi od angielskiego "based", które w tym znaczeniu opisuje kogoś, kto głosi swoje poglądy na podstawie samodzielnie zdobytej wiedzy i zdrowego rozsądku.

- bratku/bruh - zwrot do kumpla, przyjaciela, ziomka. Dawniej bracie, brachu. Forma "bruh" często stanowi westchnienie wyrażające frustrację lub niezadowolenie jako odpowiednik wyrażeń "o, bracie..." lub "daj spokój".

- cringe - lub spolszczone krindż; coś żenującego, obciachowego, wywołującego wstyd lub niesmak. Używa się również przymiotnika "krindżowy" lub cringe'owy oraz czasownika krindżować (przykład: "Ale mnie to krindżuje".) W jęz. angielskim cringe oznacza wzdrygnąć się w odniesieniu do dreszczu żenady po czyjejś wypowiedzi lub zachowaniu

- delulu - osoba cierpiąca na urojenia, oderwana od rzeczywistości, zakochana w swoim idolu, często spotykane w języku fanów K-popu. Pochodzi od ang. delusional - cierpiący na urojenia

- drillowiec - osoba interesująca się drillem, czyli agresywniejszą, mocniejszą i mroczniejszą odmianą trapu. Poza kontekstem muzycznym oznacza osobę wyluzowaną, częściej jest jednak określeniem wytykającym połączenie patologii, nawiązania do świata gangsterów i drogich ubrań. Czasem o osobach noszących drogie ubrania znanych marek.

- fr/ FR - ang. for real - naprawdę, rzeczywiście, na serio. Wyraz zgody i aprobacji co do wypowiedzi przedmówcy. Podobne znaczenie ma rel (zobacz poniżej)

- git - wyraz ten w slangu od wielu lat; oznacza dobrze, dobry. Zamiennie używa się form gites, gitara, gituwa.

- IMO - z ang. in my opinion - według mnie, moim zdaniem, w mojej opinii

- LOL/ lol - z ang. lots of laugh - dużo śmiechu. Wcześniej odnosił się do komizmu i żartów, obecnie częściej używany w przypadku w wypowiedziach o czymś niespodziewanym, zaskakujących, nieodpowiednim i wcale nieśmiesznym

- NPC - osoba niewyróżniająca się, nieznana, zachowująca się mechanicznie, dziwnie, podejrzanie, jak postać z gry - "non-player character, non-playable character) - z ang. postać niebędąca graczem, tzw. bot

- odklejka - stan oderwania od rzeczywistości, osoba nieobecna myślami, zachowująca się dziwnie lub głupio, nierozumiejąca, co się dzieje. Występuje również w wariantach "odklejony, odklejeniec, odkleić się, odkleiło, odkleja (czynność, osoba, sytuacja).

- oporowo - dużo, bardzo, najmocniej, najlepiej, a także o osobie intensywnie pracującej, wykonującej czynność do końca. Powstało od wyrażeń "w opór", "do oporu".

- rel - z ang. relatable - "możliwy do powiązania z tematem". Potwierdzenie wypowiedzi przedmówcy, inaczej "zgadzam się z tobą", "czuję to samo". Podobnym określeniem jest FR/fr (zobacz wyżej)

- rizz - wyraz pochodzi z ang. charisma - charyzma. Oznacza zespół cech pozwalających na duży wpływ na płeć przeciwną, urok, umiejętność podrywu, wywieranie wrażenia na innych.

- side-eye - dosł. z ang.: boczne oko - spojrzenie z ukosa wyrażające zdumienie, zażenowanie, niechęć, niezadowolenie. Wywodzi się z memów prezentujących twarze z tzw. "krzywym spojrzeniem" (patrz poniżej)

- sigma lub sigma male - mężczyzna pewny siebie, niezależny, intrygujący, odnoszący sukcesy. "Samotny wilk" przekonany o swojej nieprzeciętności. Współcześnie określa się tak każdą osobę zadowoloną ze swoich sukcesów, wyrażanie podziwu.

- slay - z ang. niszczyć, gromić - określenie czegoś robiącego wrażenie, kogoś wzbudzającego podziw, imponuje lub "poraża" czymś pozytywnym - np. wyglądem. Okrzyk zadowolenia.

- zgerypała -żartobliwy zrost wyrazowy (z gery pała - "jedynka" z geografii) oznaczający ocenę niedostateczną lub komentarz do fatalnej w skutkach decyzji, nieszczęśliwego zbiegu okoliczności, pecha, niefarta. Pochodzi z cytatu: „Z gery pała, z maty kolejna”, zaczerpniętego z serialu „Szkoła” emitowanego w TVN. Słowa te stały się popularnym wiralem rozpowszechnionym w mediach społecznościowych.

Z plebiscytu zostało wycofane słowo "KYS" ze względu na swoje kontrowersyjne znaczenie, a ściślej mówiąc rozwinięcie angielskiego skrótowca - kill yourself (zabij się). W młodzieżowym slangu nie oznacza jednak nakłaniania do samobójstwa, a raczej "ogarnij się", "odczep się". Ponadto, skrótowiec występuje także w znaczeniu "keep yourself safe" - "uważaj na siebie". Sami nastolatkowie podkreślają, że określenie to nie jest namową do autoagresji czy przemocy i nie jest przyjmowane dosłownie. Mimo tego PWN ze względu na wszechobecne oburzenie zdecydował się wycofać wyraz z plebiscytu.

Zagłosować można za pomocą formularza do 30 listopada 2023 (do godz. 12.00).

opr. doba.pl na podstawie SJP PWN, FOTO: DOBA.PL/Marsz i piknik z okazji "19 dni przeciw przemocy" w Żarowie, 13.11.23