Prawnik radzi: alimenty i kontakty z dzieckiem, a pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej

Gdy obojgu rodzicom – nawet mimo rozstania – przysługuje pełna władza rodzicielska wówczas nie ma wątpliwości co do tego, że oboje oni są uprawnieni do kontaktowania się z dzieckiem oraz zobowiązani do łożenia na jego utrzymanie.

W praktyce jednak często spotykam się z pytaniem czy w sytuacji, kiedy jeden z rodziców zostanie pozbawiony władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem bądź gdy władza ta zostanie mu ograniczona to czy rodzic ten będzie równocześnie zwolniony z obowiązku płacenia alimentów na rzecz dziecka oraz czy zachowa prawo do utrzymywania z nim kontaktów. W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż obowiązek alimentacyjny istnieje niezależnie od tego, czy rodzicowi pozostawiono czy też odebrano lub ograniczono władzę rodzicielską. Co więcej pozbawienie władzy rodzicielskiej może być – w niektórych przypadkach – podstawą do podwyższenia alimentów. Zgodnie bowiem z art. 135 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego, w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Jak rozumieć powyższy zapis? Otóż o ile jeden z rodziców nie uczestniczy w wychowaniu dziecka wówczas powinien w większym stopniu partycypować finansowo w jego utrzymaniu. Oczywiście należy mieć na względzie, że wysokość alimentów uzależniona jest od poziomu usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od majątkowych i zarobkowych możliwości zobowiązanego rodzica. Podkreślić jednak należy, że ustalając wysokość alimentów Sąd bierze pod uwagę nie tyle faktyczne dochody zobowiązanego rodzica ale szacuje, ile dana osoba mogłaby dopłacać do utrzymania dziecka o ile podjęłaby zatrudnienie adekwatne względem poziomu jej wykształcenia oraz dotychczasowego doświadczenia zawodowego. Zapobiega to sytuacjom, w którym rodzic, chcąc uniknąć płacenia dziecku świadczeń alimentacyjnych, celowo zmienia zatrudnienie na mniej zyskowne bądź całkowicie porzuca pracę.

Gdy chodzi o kontakty z dzieckiem to ograniczenie, a nawet pozbawienie władzy rodzicielskiej nie skutkuje automatycznie pozbawieniem rodzica możliwości utrzymywania osobistej styczności z dzieckiem. Oczywiście, jeśli dochodzi do ingerencji w tę władzę dzieje się to nie bez przyczyny, stąd trwały brak zainteresowania sprawami dziecka ze strony rodzica, znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad dzieckiem bądź popełnienie innego przestępstwa na jego szkodę będzie z zasady skutkować istotnym ograniczeniem możliwości jego kontaktowania się z małoletnim, koniecznością ustalenia kontaktów wyłącznie pod nadzorem drugiego z rodziców lub kuratora sądowego a niekiedy także całkowitym uniemożliwieniem spotkań.

Z powyższego wynika, że prawo wyposaża nas w szereg instrumentów, pozwalających w szczególności na wyegzekwowanie alimentów dla dziecka od rodzica, któremu odebrano lub ograniczono atrybuty władzy rodzicielskiej. Z drugiej strony jeśli zaistniały przesłanki do ingerencji w tę władzę wówczas mamy możliwość żądania ustalenia sposobu kontaktowania się dziecka z rodzicem w sposób uwzględniający dobro małoletniego tak aby zapobiec jakimkolwiek nadużyciom, eliminując tym samym ewentualne zagrożenia.

Tekst przygotowała adwokat Marta Michno http://martamichno.pl/