Uroczystość na cmentarzu żydowskim w Dzierżoniowie [ZOBACZ WIDEO, FOTO]
Z inicjatywy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa wraz z lokalnymi partnerami są organizatorami trzeciej już edycji uroczystych prezentacji oznakowań cmentarzy żydowskich. Tegoroczne uroczystości 20 lutego otworzyła prezentacja tablicy na terenie cmentarza żydowskiego w Dzierżoniowie.
Nowe oznakowanie cmentarza żydowskiego w Dzierżoniowie łączy tradycję z nowoczesną formą upamiętnienia. Tablica informacyjna w swoim kształcie nawiązuje do macewy (tradycyjnej formy nagrobka żydowskiego). A zamieszczony na niej znak QR pozwala na odkrycie jej dawnej historii. Kod odsyła odwiedzających na stronę portalu zabytek.pl, gdzie znajduje się szersza charakterystyka nekropolii w Dzierżoniowie.
Ceremonia nie jest jedynym elementem upamiętnienia. Wydarzeniu towarzyszą warsztaty dla dzieci i młodzieży – działania edukacyjne dla szkół przygotowane i prowadzone przez edukatorów Muzeum POLIN.
Po 1945 r. Dzierżoniów był jednym z głównych skupisk ludności żydowskiej na Dolnym Śląsku. Mieściła się tu pierwsza siedziba Wojewódzkiego Komitetu Żydowskiego koordynująca działania na rzecz Żydów dla całego województwa dolnośląskiego. Intensywnie rozwijało się życie kulturalne, społeczne, polityczne i gospodarcze.
Ale początki cmentarza żydowskiego w Dzierżoniowie sięgają roku 1817. Obecnie nekropolia składa się z dwóch części – przedwojennej niemieckiej i powojennej polskiej. A cmentarz nadal pełni funkcje grzebalne dla żydowskich mieszkańców miasta i okolic.
W tradycji żydowskiej istnieje nakaz zaznaczania miejsc pochówku. Łączy się to zarówno z uczczeniem pamięci zmarłego, jak też z koniecznością zaznaczania miejsca kontaktu z umarłym.
Pierwszymi formami nagrobków były przydrożne kurhany, na które każdy przechodzący miał obowiązek dołożyć kolejny kamień. Z tego wywodzi się obyczaj układania na grobach małych kamyków. Gest ten wyraża pamięć o zmarłych. Wspólne dla tradycji żydowskiej i nieżydowskiej jest zapalanie świecy.
Prezentacja tablicy oraz program edukacyjny realizowane są w ramach projektu „Żydowskie Dziedzictwo Kulturowe” (Komponent IV: „Sąsiedzi: przedmioty, ludzie, opowieści”, Priorytet 2: „Program opisu i oznakowania wybranych cmentarzy żydowskich”), finansowego z grantu udzielonego Muzeum POLIN przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przez budżet krajowy. Celem projektu jest ochrona i popularyzacja dziedzictwa polskich Żydów poprzez programy edukacyjne i kulturalne.
