Świadczenie wspierające także dla cudzoziemców

Od początku 2024 roku osoby z niepełnosprawnością mogą starać się o świadczenie wspierające. Z tej nowej formy wsparcia mogą skorzystać osoby pełnoletnie, czyli te, które ukończyły 18 lat. Skorzystać z niej mogą zarówno obywatele polscy jak i niektórzy cudzoziemcy.

Świadczenie wprawdzie przyznaje i wypłaca ZUS, jednak zanim się złoży wniosek do ZUS trzeba najpierw uzyskać decyzję ostateczną z wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON), w której w punktach, ustalono poziom potrzeby wsparcia osoby z niepełnosprawnością. Jeśli go nie ma - nie można wypełnić elektronicznego wniosku do ZUS.

- Nie tylko obywatele polscy, którzy mieszkają na terenie kraju, a także cudzoziemcy mogą starać się o pieniądze z ZUS – mówi Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. - O świadczenie wspierające mogą wnioskować obywatele krajów członkowskich Unii Europejskiej, ponadto Islandii, Norwegii i Liechtensteinu oraz Szwajcarii – dodaje.

Rzeczniczka wyjaśnia, że także obywatele Wielkiej Brytanii, do których ma zastosowanie umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej - mają takie prawo.

- Wniosek do nas mogą wysyłać także pozostali cudzoziemcy, o ile są w Polsce legalnie i mają zezwolenie na pracę, czyli posiadają na przykład kartę pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy” bądź kartę stałego pobytu – tłumaczy Kowalska-Matis.

Osoby z niepełnosprawnością, które nie są obywatelami polskimi bądź państwa UE/EFTA do wniosku o świadczenie wspierające muszą dołączyć skan dokumentu potwierdzającego legalność pobytu w Polsce i dostęp do rynku pracy, czyli m.in.:

• karta pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”,

• karta pobytu z adnotacją „ICT”,

• dokument pobytowy z adnotacją „Naukowiec” lub wiza długoterminowa z adnotacją „Naukowiec”,

• karta pobytu z adnotacją „Niebieska karta UE”,

• karta pobytu członka obywatela UE,

• karta stałego pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej.

Podczas wypełniania wniosku o świadczenie wspierające cudzoziemiec musi złożyć oświadczenie, że nie ma uprawnień do świadczenia o podobnym charakterze za granicą, które jest wypłacane osobie z niepełnosprawnością lub na osobę z niepełnosprawnością innej osobie, na pokrycie wydatków związanych z opieką.

- Przypominam, że wniosek o świadczenie wspierające może złożyć osoba z niepełnosprawnością, jej pełnomocnik i przedstawiciel ustawowy działający w imieniu osoby z niepełnosprawnością np. opiekun prawny. – wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis.- Oczywiście dopiero po uzyskaniu decyzję ostateczną z wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON), bez której wniosek nie zostanie przez nas rozpatrzony i trzeba go będzie składać raz jeszcze – przestrzega.

Wniosek należy składać wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem:

• Platformy Usług Elektronicznych ZUS,

• portalu Emp@tia,

• bankowości elektronicznej.

Jeśli wniosek zostanie zgłoszony przez bank lub portal Emp@tia, a osoba wnioskująca nie ma profilu na PUE ZUS, to Zakład automatycznie założy taki profil na podstawie danych z wniosku.

Świadczenie wspierające w 2024 roku będzie wypłacane tylko osobom z najwyższymi poziomami potrzeby wsparcia, czyli tym, które uzyskają od 87 do 100 pkt w stupunktowej skali.

Świadczenie to jest wprowadzane w trzech etapach.

• Osoby z 87–100 pkt mogą ubiegać się o nie już od 1 stycznia 2024 r.,

• osoby z 78–86 pkt – od 2025 r.,

• zaś osoby z 70–77 pkt – od 2026 r.

W innej sytuacji są osoby, które mają, co najmniej 70 pkt, ponieważ będą one mogły uzyskać świadczenie wspierające od 2024 r., pod warunkiem, że po 31 grudnia 2023 r. opiekunom tych osób będzie przysługiwało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna wypłacanego przez organ gminy.

Świadczenie wspierające będzie wynosić od 40 do 220 proc. aktualnej wysokości renty socjalnej (obecnie wynosi ona 1588,44 zł). Oznacza to, że na początku będą to kwoty od ok. 635 zł do blisko 3495 zł, w zależności od poziomu potrzeby wsparcia:

- 95–100 pkt – 220 proc. renty socjalnej,

- 90–94 pkt – 180 proc. renty socjalnej,

- 85–89 pkt – 120 proc. renty socjalnej,

- 80–84 pkt – 80 proc. renty socjalnej,

- 75–79 pkt – 60 proc. renty socjalnej,

- 70–74 pkt – 40 proc. renty socjalnej.