MIDRASZ znaczy poszukiwać. Nowe wydanie książki nominowanej do nagrody Nike

* Midrasz (hebr. „wyszukiwanie”, „wyjaśnienie”) – metoda objaśniania tekstu Tory odwołująca się do legend, folkloru, wyobraźni, rozwijająca wątki biblijne i próbująca godzić ich sprzeczności. Także teksty powstałe w wyniku jej zastosowania. Są to zwykle zapisy popularnych pouczeń rabinackich i choć nie mają charakteru normatywnych rozstrzygnięć, stanowią uznaną część tradycji.

15 czerwca nakładem Wydawnictwa Znak ukaże się nowe, uzupełnione wydanie wybitnej książki Pawła Śpiewaka Księga nad księgami. Midrasze.

Księga nad księgami. Midrasze to zbiór niezwykłych rozważań dotyczących pierwszej księgi żydowskiej Tory – Bereszit, czyli Księgi Rodzaju, zarazem pierwszej księgi chrześcijańskiej Biblii. Powstały z przyjemności dociekania i stawiania pytań o tekst, z którym autor obcuje na co dzień.

To swoista wędrówka po świecie Księgi Rodzaju, zaglądanie pod podszewkę opisywanych tam wydarzeń, próba dopowiedzenia i wyjaśnienia poszczególnych jej wątków. To również opowieść o dziejach żydowskich w ogóle – o religii, kulturze i tradycji. 

Tekst Tory jest zamknięty – otwarte są jego wymiary znaczeń. Wszak Tora przypomina ogród, do którego wejść może każdy. Każdy, kto czyta Torę, każdy, kto nią myśli, każdy, kto nią opisuje siebie, a swoim doświadczeniem rozświetla na nowo sens Słowa – należy już do tego bezczasowego i wieczystego obszaru midraszy lub przynajmniej wkracza weń.
(fragment książki)

Paweł Śpiewak to wybitny socjolog, historyk idei, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, publicysta, poseł na Sejm V kadencji (2005–2007). Do 2020 roku dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. Autor wielu tytułów, jak m.in.: Pięć ksiąg Tory. Komentarze, Żydokomuna, Wieczny Hiob. Jego rodzicami była para mistrzów pióra: Anna Kamieńska i Jan Śpiewak.

W Księdze nad księgami… prof. Śpiewak sięga po midrasze klasycznych autorów tego gatunku (Akiwa ben Josef, Mosze ben Nachman, Louis Ginzberg). Powołuje się też na literaturę, która omawia wątki biblijne, np. na Józefa i jego braci Tomasza Manna. Wydanie, które prezentujemy poszerzone zostało o 19 nowych rozdziałów.