Tłusty Czwartek: Dlaczego zwyczajem w ten dzień jest objadanie się pączkami?

Dziś obchodzimy Tłusty Czwartek. W ten dzień, wedle zwyczaju mamy objadać się słodkościami, a szczególną popularnością cieszą się pączki. Skąd wziął się ten zwyczaj i co ma symbolizować? Dlaczego akurat czwartek? Od czego zależy, kiedy wypada święto?

Tłusty Czwartek to ostatni czwartek przed Wielkim Postem i wypada zawsze 52 dni przed Wielkanocą. Jest świętem ruchomym, zależnym od tego, kiedy celebrowane będzie Zmartwychwstanie Jezusa. Rozpoczyna ostatni tydzień karnawału, ponieważ zawsze w następną środę wypada Popielec inaugurujący okres Wielkiego Postu. Prawie zawsze wypada w lutym, ale bywały lata, że jedliśmy pączki pod koniec stycznia lub na początku marca. Obchodzony jest w Polsce i katolickiej części Niemiec.

Historia

Geneza tłustego czwartku sięga pogaństwa, kiedy to obchodzono odejście zimy i nadejście wiosny. Jedzono tłuste potrawy, w szczególności mięsa oraz raczono się winem, a na zagryzkę serwowano pączki z ciasta chlebowego nadziewane słoniną.

W Małopolsce święto nazywane jest również combrowym czwartkiem. Według legendy, urzędujący w XVII wieku burmistrz Krakowa o nazwisku Comber (prawdopodobnie postać fikcyjna), człowiek zły i surowy dla kobiet sprzedających w kramach na rynku podwawelskiego grodu, umarł w tłusty czwartek, czego następstwem było huczne świętowanie przez przekupki kolejnych rocznic śmierci Combra. Organizowano zabawy i tańce, a mężczyźni byli nakłaniani do oddawania wierzchniej odzieży w zamian za krzywdy, które wyrządził bezwzględny burmistrz.

Zwyczaj jedzenia pączków "na słodko" pojawił się w naszym kraju ok. XVI wieku. Część z nich miała ukryty mały orzeszek lub migdał, a kto na niego trafił, miał cieszyć się dostatkiem i szczęściem.

Z tłustym czwartkiem wiąże się przysłowie „Powiedział Bartek, że dziś tłusty czwartek, a Bartkowa uwierzyła, dobrych pączków nasmażyła”.

Obecnie

Aktualny zwyczaj dotyczy głównie jedzenia pączków z rozmaitymi nadzieniami, a także faworków i innych wyrobów cukierniczych. W ten dzień chyba nie znajdziemy cukierni, w której nie uda się zakupić klasycznego pączka z marmoladą - no chyba, że wszystkie zostały już wykupione ;)

Dietetycy przestrzegają przed objadaniem się w tłusty czwartek, informują o wysokiej kaloryczności pączków oraz jakie aktywności powinniśmy wykonać, aby spalić jednego pączka. Przykładowo: 1 pączek = 40 min biegania. Rzeczywiście, są to wyroby wysokokaloryczne, przeciętnie ważący 100 g pączek ma zwykle od 200 do 350 kcal. Natomiast przy codziennej zdrowej diecie chwila słodkiej przyjemności na deser nikomu nie powinna zaszkodzić.