Używanie narkotyków jest zjawiskiem złożonym i bardzo dynamicznym. Pojawiają się nowe trendy na scenie narkotykowej, zanikają stare. Badania przeprowadzone w Polsce w ostatnich latach wskazują, że coraz mniej młodych ludzi sięga po substancje nielegalne, narkotyki „starej szkoły”, takie jak amfetamina, heroina czy ecstasy. Nie znaczy to wcale, że zainteresowanie substancjami psychoaktywnymi spadło. W 2008 r. w Polsce pojawiły się nowe środki, legalne, dostępne w sklepach stacjonarnych i w sprzedaży internetowej, zwane dopalaczami. W 2010 roku, mówi się już o poważnym problemie społecznym, głównie z powodu gwałtownego wzrostu podaży oraz dowiedzionych medycznie konsekwencji zdrowotnych, w tym przypadki śmierci i ostrych zatruć.
Nazwa „dopalacze” określa rozmaite substancje pochodzenia syntetycznego lub naturalnego, o różnym sposobie działania. Substancje syntetyczne (legal highs) działają stymulująco, a objawy występujące po zażyciu przypominają te po użyciu amfetaminy czy ecstasy. Występują w postaci proszku, kapsułek lub tabletek. Substancje pochodzenia naturalnego (herbal highs), to substancje oparte na egzotycznych roślinach (szałwia wieszcza, kratom, powój hawajski), grzybach (muchomor czerwony, muchomor plamisty) oraz mieszanki ziół o działaniu psychoaktywnym (występujące pod nazwami „Spice”, „Sence”). Mające działanie euforyzujące, psychodeliczne oraz halucynogenne. Występują w postaci suszu roślinnego, skrętów, czasem także jako świeże liście.
Ostatnie analizy chemiczne tych środków wykazały, że przynajmniej część mieszanek dostępnych na rynku zawiera substancję, która jest syntetycznym kannabidiolem (od marihuany). Najprawdopodobniej jest on dodawany do materiału roślinnego w procesie produkcyjnym. Wykryto również obecność amfetaminy. Mamy więc do czynienia z produktami o nieznanym składzie, nie pokrywającym się z informacją umieszczoną na opakowaniu. Nie jesteśmy też w stanie określić właściwości psychochemicznych tych specyfików.
Jedno co wiemy na pewno, po obserwacji ofiar zażywania dopalaczy, że wywołują zmiany świadomości, wprowadzają w stany pobudzenia, ograniczają zdolność oceny i kontroli sytuacji, co znacząco zwiększa ryzyko odniesienia urazu czy śmierci. W Polsce odnotowano już liczne przypadki powikłań zdrowotnych występujących po zażyciu dopalaczy, odnotowano również przypadki śmiertelne. Póki co, wiedza na temat długotrwałego zażywania dopalaczy jest ograniczona, ale wiele wskazuje na to, że poważnie upośledzają funkcjonowanie organizmu i mogą prowadzić do uzależnienia.
W Bibliotece Pedagogicznej w Ząbkowicach Śl. znajduje się wiele książek i artykułów dotyczących problemu dopalaczy i narkotyków. Zachęcamy rodziców, nauczycieli i wychowawców do zapoznania się z nimi.
Biblioteka Pedagogiczna w Ząbkowicach Śl.
ul. Mickiewicza 10
Tel. 74 8152303
e-mail: zabkowiceslaskie@dbp.wroc.pl
katalogi on-line: http://aleph.dbp.wroc.pl:8991/F/
Wasze komentarze